کامپوزیت دندان، یکی از متداول‌ترین روش‌های ترمیمی و زیبایی در دندانپزشکی است و طرفداران زیادی هم دارد. برخلاف پرکننده‌های فلزی، کامپوزیت از مزایای زیبایی شناختی زیادی برخوردار است. کامپوزیت ماده ای است که برای پر کردن و بازسازی دندان استفاده می شود و به طور کلی بین ۵ تا ۷ سال دوام دارد. کسانی که می‌خواهند برای رفع نواقص دندانی خود از کامپوزیت کمک بگیرند، باید اطلاعات مفیدی راجع‌به آن کسب کنند. هدف از این مقاله از مجله سلامت دندان، افزایش آگاهی شما عزیزان راجع‌به کامپوزیت دندان، مزایا و معایب آن است.
فهرست مطالب
- کامپوزیت دندان چیست؟
- معرفی انواع کامپوزیت دندان
- کاربرد کامپوزیت دندان چیست؟
- مزایا و معایب کامپوزیت چیست؟
- مراحل انجام کار کامپوزیت دندان چگونه است؟
- طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
- تفاوت کامپوزیت و لمینت سرامیکی دندان چیست؟
- چه کسانی کاندید کامپوزیت دندان هستند؟
- مراقبتهای لازم پس از کامپوزیت دندان چگونه است؟
- چگونه درد و حساسیت بعد از کامپوزیت دندان را کنترل کنیم؟
- آیا کامپوزیت ونیر باعث بد بو شدن دهان می‌شود؟
- هزینه کامپوزیت دندان در سال 1402چقدراست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت دندان که تحت عنوان لمینت کامپوزیتی هم شناخته می‌شود، یکی از بهترین روش‌های ترمیم و زیبایی دندان است. مواد کامپوزیتی یک سری مواد خمیری هستند و دندانپزشک یک لایه نازک از آنها را روی دندان بیمار قرار می‌دهد. همچنین این مواد طیف رنگی وسیعی دارند و از سفیدترین رنگ‌ها تا تیره‌ترین را شامل می‌شوند و هر فردی متناسب با علاقه و رنگ چهره خود می‌تواند از این مواد برای رفع مشکلات دندانی استفاده کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله وسایل دندانپزشک را بخوانید.
معرفی انواع کامپوزیت دندان
کامپوزیتها مواد رزینی هستند که با توجه به تعداد و اندازه ذرات‌شان در دسته‌های مختلف قرار می‌گیرند و کاربردهای مختلفی نیز دارند. به طور کلی می‌توان مواد کامپوزیتی را به چهار گروه تقسیم کرد.
- کامپوزیت نوع هیبرید
- کامپوزیت میکروفیلد
- کامپوزیت نانوفیلد
- IPS ونیرها
هر کدام از این کامپوزیتها موارد استفاده مخصوص خود را دارند. چرا که در دندانهای جلو زیبایی و درخشندگی عامل مهم است و در دندانهای عقب داشتن استحکام کافی که بتواند نیروهای جویدن را به خوبی تحمل کند.
کامپوزیت نوع هیبرید: کامپوزیت‌های دندانهای خلفی ذرات بزرگتر و استحکام بیشتری دارند و معمولا از نوع هیبرید هستند.
کامپوزیت میکروفیلد: برای ترمیم دندانهای جلویی از کامپوزیت‌های میکروفیلد استفاده می‌شود که ذرات ریزتر و استحکام کمتری دارند اما در عوض سطح صاف‌تر و براق‌تر و درخشان‌تری بعد از پالیش از خود به جای می‌گذارند. هر اندازه که سطح کامپوزیت صاف‌تر باشد رنگ گرفتن آن و نیاز به پالیش‌های دوره‌ای به مرور زمان کمتر خواهد شد.
- درباره قیمت ارتودنسی دندون بیشتر بدانید.
کامپوزیت نانوفیلد: امروزه کامپوزیت‌های نانوفیلد هم در بازار هستند تا بتوانیم استحکام و زیبایی را همزمان در ترمیم دندان‌ها به دست بیاوریم.
IPS ونیرها (یا کامپوزیت ای پی اس): یکی دیگر از انواع کامپوزیت که جدیدا مورد استفاده قرار می‌گیرد، IPS ونیرها (کامپوزیت های سرامیکی ) هستند. این کامپوزیت ها به علت داشتن ذرات سرامیکی نسبت به نسل‌های قبل دارای ثبات رنگ و استحکام بالاتری هستند و بیشترین تشابه ظاهری را به لمینت های سرامیکی دارند.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: بهترین متخصص آسیب شناسی فک و دهان
تمام انواع کامپوزیتها در رنگهای مختلفی ارائه می‌شوند. این رنگ‌ها از رنج رنگ نرمال گرفته تا رنگهای بسیار سفید و یخچالی در دسترس هستند.
موارد درمانی استفاده از کامپوزیت دندان:
درمان کامپوزیت‌دندان، برای موارد و مشکلات دندانی بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد که برای آشنایی بیشتر موارد استفاده از کامپوزیت دندان در ادامه آورده شده است. اگر دارای یکی از مشکلات زیر باشید میتوانید از درمان کامپوزیت برای اصلاح شکل ظاهری دندان‌هایتان بهره‌مند شوید.
- اصلاح شکل و فرم و رنگ دندان‌ها
- برای اصلاح ظاهر دندان‌هایی با فرم غیر طبیعی همچون دندانهای ریز یا میخی شکل
- اصلاح فاصله میان دندان‌ها که با استفاده از کامپوزیت فواصل بین دندان‌ها بسته می‌شوند.
- افرادی که تمایل به داشتن دندانهای بیش از حد سفید دارند، این کار با بلیچینگ امکان پذیر نیست و لازم است که از کامپوزیت یا لمینت دندان برای سطح دندان‌ها استفاده کرد.
- افرادی با نامنظمی خفیف در دندان‌ها، می‌توانند از درمان کامپوزیت به جای ارتودنسی استفاده کنند.
بهترین رنگ کامپوزیت دندان:
ممکن است برای انتخاب رنگ مناسب کامپوزیت‌دندان با جالش مواجه باشید. واقعیت این است که بهترین رنگ کامپوزیت‌دندان برای هر فردی متفاوت است و به عوامل زیادی بستگی دارد. افرادی که رنگ چشم و پوست و موی روشنی دارند معمولا می توانند از رنگهای روشنتر استفاده کنند بدون اینکه جلب توجه زیادی کند یا خیلی مشخص باشد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله فلوشیپ جراحی فک و صورت را بخوانید.
برعکس،در افرادی که دارای پوست و موی تیره تری هستند، انتخاب همین رنگ می تواند کاملا مشخص باشد و این به علت کنتراست با رنگ پوست آنهاست.
به طور کلی اگر مایلید که دندانهای طبیعی داشته باشید با کمک دندانپزشکتان از رنگهای “طبیعی” یا “طبیعی روشن” انتخاب کنید. دندانپزشک به صورت موقتی از بین رنگهای موردنظر شما روی یک یا دو دندان‌کامپوزیت را قرار می دهد تا شما بتوانید تصمیم گیری بهتری در مورد رنگ انتخابی داشته باشید.
کاربرد کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت‌دندان به رفع بسیاری از نواقص محدود و جزئی دندانی کمک می‌کند. همچنین از کامپوزیت‌دندان برای رفع مشکل شکستگی و لب‌پر شدگی دندان استفاده می‌شود. دندانپزشکان همچنین از کامپوزیت‌دندان برای ترمیم و بازسازی فرم دندان‌ها و پرکردگی دندان‌ها به خصوص دندانهای جلویی استفاده می‌کنند.
مزایا و معایب کامپوزیت چیست؟
باید بدانید که هر روش درمانی دارای یک سری مزایا و معایب است که آگاهی از آنها کمک می‌کند تا با توجه به شرایط دندان خود، شیوه درمانی درست و مناسب را انتخاب نمایید. البته بهتر است که به توصیه دندانپزشک خود توجه کنید زیرا او با علم خود و وضعیت دندان‌ها و لثه‌های شما درست‌ترین درمان را پیشنهاد می‌دهد.
مزایای کامپوزیت دندان
کامپوزیتها می‌توانند رنگ و فرم و چرخش دندان‌ها را اصلاح کنند یا فاصله بین دندان‌ها را ببندند. در این روش دندان‌ها تراش نمی‌خورند و کامپوزیت‌دندان روی سطح دندان چسبانده می‌شوند.
یکی دیگر از مزایای کامپوزیت‌دندان این است که هزینه کمتری نسبت به لمینیت‌های سرامیکی دارند. علاوه بر این در صورتیکه دچار پریدگی یا شکستگی شوند به راحتی قابل ترمیم هستند. ونیر کامپوزیتی‌دندان (لمینت کامپوزیتی) در یک جلسه قابل انجام است و معمولا نیاز به تزریق داروی بی‌حسی ندارد مگر اینکه پوسیدگی وجود داشته باشد یا دندان‌ها به علت سایش حساس شده باشند.
معایب کامپوزیت دندان
اما كامپوزيت‌ها بنا به عادات تغذيه‌ای مثل مصرف چای، قهوه، غذاهای رنگی و رب‌دار و تناوب مسواک زدن بيمار در دوره‌های زمانی مختلف نياز به پاليش دارند و میزان زرد شدن کامپوزیت بیشتر از انواع لمینت سرامیکی است. در درمان‌هایی که محدود به یک یا چند دندان است، کامپوزیت، درمان انتخابی مناسب برای بیمار است. در صورتی که تعداد بیشتری از دندان‌ها نیاز به اصلاح لبخند داشته باشند، بهتر است از درمانهای کامل‌تری مثل لمینت سرامیکی دندان استفاده کرد.
مراحل انجام کار کامپوزیت دندان چگونه است؟
قبل از انجام درمان زیبایی ابتدا باید سلامت کامل لثه‌ها بررسی شود و هر گونه التهاب لثه درمان شود. بعضی از پوسیدگی‌ها در دندانهای جلو را می‌توان همزمان با انجام درمان زیبایی برداشت و ترمیم کرد.
- در ابتدا سطح دندان کاملا با برس تمیز می‌شود.
- کمی از مواد کامپوزیت با رنگ مورد نظر شما به صورت امتحانی بر روی دندان قرار داده می‌شود تا شما رنگ را روی دندان‌تان ببینید و تایید کنید. معیار اصلی در انتخاب رنگ نظر و سلیقه شماست. می‌توان از رنگهای کاملا طبیعی گرفته تا رنگهای بسیار سفید و یخچالی را برای دندان در نظر گرفت. در این میان می‌توان از مشورت با دندانپزشک هم برای انتخاب رنگ مناسب چهره نیز بهره گرفت.
- دندان خشک می‌شود و فرآیند درمان آغاز می‌شود.
- مواد قرار گرفته روی دندان به کمک نور آبی سفت می‌شوند.
- در نهایت اضافات برداشته می‌شود و برای ایجاد یک سطح درخشان و کاملا صاف و فاقد تضاریس، پالیش کامل انجام می‌شود و بلندی‌های مواد گرفته می‌شود تا از لب پریدگی جلوگیری شود.
بهتر است در جلسه بعد پالیش نهایی تکرار شود. علاوه بر این در فاصله بین این دو جلسه میتوانید نظرتان را نسبت به بیرون زدگی یا فرورفتگی سطح یا تغییرات مطابق با سلیقه خود را یادداشت کنید تا در جلسه دوم برایتان اجرا شود. از آنجا که این کار کاملا به مهارت و هنر دست دندانپزشک بستگی دارد، بهتر است این کار توسط متخصص ترمیمی و زیبایی انجام شود.
طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
کامپوزیت‌دندان به طور کلی بین ۵ تا ۷ سال دوام دارد. با این حال رعایت نکات مراقبتی و تغذیه‌ای پس از کامپوزیت به افزایش طول عمر آنها کمک می‌کند. همچنین موارد زیر در طول عمر کامپوزیت‌دندان موثر هستند:
- جنس دندان افراد
- کیفیت مواد مورد استفاده در ساخت کامپوزیت‌دندان
- برند کامپوزیت‌دندان
- مهارت دندانپزشک
البته باید بدانید که کامپوزیت‌دندان را می‌توان به کمک پالیش ترمیم کرد. در نتیجه اگر مواد غذایی باعث تغییر رنگ کامپوزیت دندانهای شما شده‌اند، میتوانید به کمک پالیش آنها را به شکل اولشان باز گردانید.
تفاوت کامپوزیت و لمینت سرامیکی دندان چیست؟
لمینت دندان یکی دیگر از روش‌هایی است که به کمک آن می‌توان نواقص دندانی را برطرف کرد. لمینت سرامیکی و کامپوزیت‌دندان یک سری تفاوت‌هایی با هم دارند که عبارتند از:
- در روش لمینت سرامیک برخلاف کامپوزیت دندان، مینای دندان تراشیده می‌شود.
- لمینت سرامیکی به قالب‌گیری و ساخت قالب در لابراتوار دارد به همین دلیل روند درمان آن نسبت به کامپوزیت طولانی‌تر است.
- لمینت‌های سرامیکی مقاومت و استحکام بیشتری نسبت به کامپوزیت دندان دارند.
- لمینت سرامیکی قیمت بیشتری نسبت به کامپوزیت دندان دارد.
چه کسانی کاندید کامپوزیت دندان هستند؟
تقریبا تمام افراد در سنین مختلف می‌توانند به کمک کامپوزیت دندان، مشکلات جزئی دندانهای خود را رفع کنند. با این حال در برخی موارد و شرایط، بعضی از افراد نمی‌توانند از این روش استفاده کنند. اگر جزو افراد زیر نیستید و یا مشکلات زیر را ندارید، شما کاندید کامپوزیت دندان هستید:
دندانهای ناسالم و پوسیده
افرادی که به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، دندانهای پوسیده و ناسالمی دارند باید قبل از انجام کامپوزیت دندان مشکل پوسیدگی دندانهای خود را رفع کنند.
افراد با ریشه دندانی ضعیف
افرادی که ریشه دندان آنها مقاومت پایینی دارد یا بخش زیادی از بافت دندان خود را از دست داده‌اند، کاندید خوبی برای کامپوزیت دندان نیستند. در این افراد کامپوزیت دندان تقریبا بی‌اثر است.
افراد دارای عادات نامناسب
افرادی که رفتارهای نامناسبی از جمله دندان قروچه، فشاردادن دندان‌ها بر روی هم و … عاداتی از این قبیل دارند، کاندید مناسبی برای کامپوزیت دندان نیستند.
افراد با نامنظمی شدید دندانی
افرادی که دندانهای آنها شدیدا نامرتب و نامنظم است، باید از دیگر روش‌های درمانی نظیر ارتودنسی برای رفع مشکل خود استفاده کنند.
افراد دارای دندانهای برجسته
کامپوزیت دندان در واقع یک لایه نازک است، اما همین لایه نازک هم تا حدودی باعث جلوتر آمدن دندان افراد می‌شود. در نتیجه افرادی که دارای دندانهای برجسته هستند، بهتر است از این روش استفاده نکنند.
مراقبتهای لازم پس از کامپوزیت دندان چگونه است؟
اگر از آن دسته افراد هستید که فکر می‌کنید با کامپوزیت کردن دندانهای خود، دیگر نیازی به مراقبتهای سفت و سخت از آنها ندارید، باید بگوییم که سخت در اشتباه هستید. حقیقت این است که دندان کامپوزیت شده حتی بیشتر از دندان طبیعی شما به مراقبت نیاز دارد.
یک سری مراقبت‌ها را تنها باید تا چند روز ابتدایی پس از انجام کامپوزیت ادامه دهید، در حالی که برخی دیگر از این روش‌های مراقبتی را باید طولانی مدت در پیش بگیرید. برای مطالعه کاملتر درباره مراقبت های بعد از کامپوزیت دندان این مقاله را از دست ندهید.
مراقبتهای کوتاه مدت
بعد از اینکه دندانهای خود را به کمک کامپوزیت ترمیم کردید، باید مراقبت‌ها و توصیه‌های زیر را در کوتاه مدت رعایت کنید:
- اگر دندانپزشک شما در حین کامپوزیت از مواد بی‌حسی استفاده کرد، باید تا زمانی که تاثیر داروهای بی‌حسی به طور کامل رفع شوند از خوردن و جویدن مواد غذایی سفت خودداری کنید. تقریبا یک تا دو ساعت اثرات داروهای بی‌حسی باقی می‌ماند و در این زمان بهتر است از مایعات و غذاهای خنک استفاده کنید.
- اگر در روزهای اولیه احساس تیزی در کامپوزیت داشتید و یا هنگام جویدن غذا حسی غیرمعمول را تجربه کردید، حتما به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید تا در صورت لزوم اصلاحاتی بر روی کامپوزیت دندانهای شما انجام شود.
- تا یک روز پس از انجام کامپوزیت از خوردن نوشیدنی‌های رنگ‌زا مثل چای، قهوه و نوشابه خودداری کنید.
- پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید و از نخ دندان برای از بین بردن پلاک‌های دندانی حتما استفاده کنید.
- غرغره آب نمک به کاهش التهاب لثه‌ها کمک می‌کند.
مراقبتهای طولانی مدت
اگر می‌خواهید مدت بیشتری از کامپوزیت دندانهای خود و زیبایی آنها لذت ببرید، باید مراقبتهای زیر را به طور طولانی مدت دنبال کنید:
- بهداشت دهان و دندان خود را جدی‌تر دنبال کنید، استفاده از مسواک و نخ دندان را از یاد نبرید.
- رژیم غذایی خود را تغییر دهید و مصرف خوراکی‌های رنگ‌زا مثل شکلات، قهوه، سس و چای که باعث لک شدن کامپوزیت و تغییر رنگ آن می‌شوند کاهش دهید.
- عادت دندان قروچه را کنار بگذارید. اگر هنگام خواب عادت دارید دندانهای خود را بر روی هم فشار دهید، بهتر است از محافظ دندان استفاده کنید.
- چکاپ منظم دندانهای خود را جدی بگیرید.
- مصرف غذاهای سفت مثل آجیل‌ها را کاهش دهید یا شکل استفاده از آنها را تغییر دهید.
- عادات نامناسب مثل جویدن مداد و بازکردن در نوشابه با دندان را کنار بگذارید.
چگونه درد و حساسیت بعد از کامپوزیت دندان را کنترل کنیم؟
درد و افزایش حساسیت لثه و دندان پس از انجام کامپوزیت، یک عارضه کاملا طبیعی است. به طور کلی این عارضه بعد از گذشت تقریبا یک هفته بهبود می‌یابد، اما اگر بیش از این مدت طول بکشد باید برای درمان و بررسی بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشکان معمولا از راه‌حل‌های زیر برای کاهش و کنترل درد و حساسیت دندان‌ها پس از کامپوزیت کمک می‌گیرند:
- تجویز داروهای مسکن و ضد التهاب مثل قرص ایبوپروفن
- توصیه به استفاده از خمیردندان‌های ضدحساسیت. این خمیردندان‌ها معمولا حاوی موادی مثل نیترات پتاسیم، فلوراید سدیم و فلوراید استنوس هستند.
- منع مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای بسیار سرد یا بسیار گرم تا چند روز اول پس از انجام کامپوزیت
- غرغره و شستشوی دهان با آب ولرم و نمک
- منع مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های اسیدی، مثل مرکبات و آب آنها به خصوص سرکه، لیمو، گوجه فرنگی و میوه‌های خشک
آیا کامپوزیت ونیر باعث بد بو شدن دهان می‌شود؟
کامپوزیت دندان به خودی خود باعث التهاب لثه و بوی بد دهان نمی شود. به شرطی که هم به صورت اصولی و توسط دندانپزشک ماهری روی دندان گذاشته شده باشد و هم مراقبتهای بعد از کار شامل مسواک زدن و نخ دندان به خوبی انجام شود. کنترل دقیق پلاک و تمیز نگهداشتن کامپوزیتها باعث جلوگیری از بوی بد دهان می شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله متخصص برتر جراحی لثه (پریودنتیست) را بخوانید.
هزینه کامپوزیت دندان در سال 1402چقدراست؟
قیمت کامپوزیت دندان هم مشابه تمام درمانهای دیگر دندانپزشکی متفاوت است. در دندانپزشکی مواد و خدمات انواع مختلف و قیمت‌های متفاوت دارند. معمولا مواد کامپوزیتی چینی کیفیت پایینی دارند و در عوض مواد کامپوزیتی برندهای آلمانی، آمریکایی و ژاپنی از کیفیت‌های بالاتری برخوردارند.
در کلینیک دندانپزشکی دکتر گرشاسب، شما با کیفیت‌ترین مواد و تجربه دندانپزشک متخصص ترمیمی را برای ترمیم‌های کامپوزیت دریافت خواهید کرد. هزینه کامپوزیت ونیر برای هر دندان بین 2میلیون تومان تا 3 میلیون تومان بر اساس برند کامپوزیت دندانی متفاوت می‌باشد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با کامپوزیت دندان آشنا شدید. همچنین از انواع کامپوزیت دندان و مزایا و معایب آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
خمیردندان ضد حساسیت دارای چه ترکیباتی است؟
این خمیردندان‌ها معمولا حاوی موادی مثل نیترات پتاسیم، فلوراید سدیم و فلوراید استنوس هستند.
انواع کامپوزیت دندان کدام است؟
کامپوزیت دندان را براساس تعداد و اندازه ذرات به انواع زیر تقسیم می‌کنند: • کامپوزیت‌های هیبریدی • کامپوزیت‌های میکروفیلد • کامپوزیت نانوفیلد
