پس از اتمام درمان ارتودنسی سیم ها از روی دندان ها برداشته شده و به جای آن از پلاک بعد از ارتودنسی یا ریتینر استفاده می شود. ریتینر، حرکت اضافه دندان های مرتب شده را به حداقل می رساند و از ایجاد هرگونه ناهنجاری و نامرتبی در دندان ها جلوگیری می کند. بسته به نظر متخصص ارتودنسی، ریتینر ممکن است توسط بیمار مورد استفاده قرار بگیرد از همین رو تمیز نگه داشتن آن بسیار حائز اهمیت است، چرا که ممکن است در صورت استفاده مداوم از آن در حالی که تمیز نشده باشد بیمار را دچارعفونت در مخاط لثه، دهان و دندان کند. در ادامه این مقاله قصد داریم نحوه تمیز کردن ریتینر را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم.
فهرست مطالب
- ریتینر یا پلاک بعد از ارتودنسی چیست؟
- چرا باید ریتینر ارتودنسی را تمیز نگه داشت؟
- راهکارهای تمیز کردن ریتینرهای ارتودنسی
- آیا استفاده از نخ دندان با ریتینر ثابت امکان پذیر است؟
- مدت زمان استفاده از ریتینر ثابت چقدر است؟
- مزایای ریتینر ثابت یا سیم پشت دندان چیست؟
- آیا یک نگهدارنده ثابت ارتودنسی می تواند دندان ها را نیز صاف کند؟
- نکات لازم برای نگهداری از ریتینرهای ارتودنسی
- سخن پایانی و سوالات متداول
ریتینر یا پلاک بعد از ارتودنسی چیست؟
ریتینر همان دستگاه ارتودنسی نگهدارنده است که به صورت متحرک بوده و بعد از دوره درمان برای مرتب نگه داشتن دندان ها باید توسط بیمار مورد استفاده قرار بگیرد بنابراین به آن پلاک بعد از ارتودنسی و یا پلاک نگهدارنده هم میگویند.
استفاده از ریتینر پس از پایان درمان ارتودنسی آغاز شده و مدت زمان استفاده از آن بسته به نظر متخصص و شرایط بیمار کاملا متغیر است. بنابراین تمیز کردن ریتینر دندان در طول این مدت از اهمیت زیادی برخوردار است.
چرا باید ریتینر ارتودنسی را تمیز نگه داشت؟
ریتینر نیز مانند دیگر وسایل شخصی هر روز توسط فرد استفاده شده و از آنجایی که در دهان و روی دندان ها قرار می گیرد، باعث ایجاد تجمع باکتری ها و پلاک می‌شوند. پلاک نگهدارنده ارتودنسی در صورتی که آلوده باشد به خوبی روی دندانها قرار نگرفته و وظیفه خود را به خوبی انجام نخواهد داد. علاوه بر آن در صورت کثیف بودن ریتینر، هر قدر که بیمار با رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دندان ها مراقبت کند، آلودگی موجود در ریتینر دندان ها را همواره در معرض باکتری های مضر قرار می دهد. باکتری های مضر باعث ایجاد پلاک باکتریایی روی دندان ها شده و نه تنها باعث بوی بد دهان می شوند بلکه آنها را مستعد انواع عوارض از جمله پوسیدگی و عفونت در مخاط دهان می کند.
راهکارهای تمیز کردن ریتینرهای ارتودنسی
انواع مختلفی از ریتینرها وجود دارند که در ادامه به معرفی و نحوه ی مراقبت و تمیز کردن آن ها می پردازیم:
تمیز کردن ریتینر متحرک ارتودنسی
ریتینر های متحرک شامل ریتینر هاولی و ریتینر پلاستیکی شفاف می باشند که باید طبق موارد زیر پاکسازی شوند:
- بلافاصله پس از خارج کردن این نوع نگهدارنده ها از دهان قبل از خشک شدن و سفت شدن مواد زائد روی آن ها اقدام به شستشوی آن کنید.
- پس از هر وعده ی غذایی ریتینر خود را با مسواک نرم و آب ولرم شستشو دهید و دندان هایتان را مسواک بزنید.
- برای شستشوی عمقی تر می توانید مقداری صابون کاستیل را با آب ولرم مخلوط کنید و آن را چند دقیقه درون آن قرار دهید، با استفاده از مسواک نرم آن را پاکسازی و سپس آب کشی کنید.
- بهتر است برای شستشو از خمیر دندان استفاده نکنید، زیرا ممکن است باعث ایجاد خراشیدگی روی آن ها شود.
- در صورت تشکیل رسوب بر روی نگهدارنده ارتودنسی می توانید آن ها را با پاک کننده های آلتراسونیک که خاصیت پاک کنندگی و ضدعفونی کردن دارند و یک مسواک نرم، پاکسازی کنید.
- می توانید از گوش پاک کن برای پاک کردن شیارهای آن استفاده کنید.
- از مخلوط کردن قرص های پاک کننده با آب ولرم می توانید جهت پاکسازی ریتینرها استفاده کنید، اما برای استفاده از این روش حتما به دستور استفاده از آن و مدت زمانی که می توان آن را درون این محلول قرار داد دقت کنید و یا با دندانپزشک خود مشورت کنید.
- اگر متوجه وجود رسوب هایی بر روی نگهدارنده خود شدید که پاک نمی شوند، می توانید آن ها را نزد متخصص ارتودنسی خود ببرید تا با استفاده از محلول های خاصی آن ها را پاکسازی کنند.
- از مواد پاک کننده ی پروتز های مصنوعی برای پاکسازی ریتینر ها استفاده نکنید، زیرا حاوی پرسولفات هستند که می تواند باعث تحریک پوست داخل دهان شود.
- از دهانشویه ی حاوی الکل برای پاکسازی نگهدارنده ارتودنسی استفاده نکنید.
- ریتینر را با آب داغ شتسشو ندهید.
- برای پاکسازی این دستگاه می توانید از ترکیب جوش شیرین و آب با نسبت برابر، با استفاده از مسواک نرم آن را شستشو دهید. این ترکیب باعث ضد عفونی شدن دستگاه می شود.
- سرکه خاصیت آنتی باکتریال دارد. محلولی از سرکه و آب با نسبت برابر تهیه کنید و ریتینر را به مدت 20 دقیقه درون آن قرار دهید و سپس آبکشی کنید.
- محلی که نگهدارنده ارتودنسی را در آن قرار می دهید، باید تمیز باشد.
- دستگاه را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود قرار دهید.
بهداشت ریتینر ثابت
این نگهدارنده‌ها به دندان های شما وصل شده اند. بنابراین شما باید روزانه آنها را نخ بکشید تا تمیز شود. روند تمیز کردن این وسیله ها ممکن است در ابتدا کمی نگران کننده باشد، اما تنها کافی است که چند بار به درستی آن ها را تمیز کنید تا به مراقبت و تمیز کردن آن ها عادت کنید. برای تمییز کردن این نوع رتینر ها مراحل زیر را دنبال کنید:
- حدودا 15 سانتی متر از نخ دندان را بیرون بکشید و با کمک فلاس تریدر بین دو دندان جلویی فک تحتانی را نخ بکشید.
- یک انتهای نخ را با انگشتان خود نگه دارید و دیگری را با تریدر ببندید.
- هنگامی که نخ را از زیر سیم نگهدارنده خود گرفتید، به سادگی آن را بین دندان‌های خود بالا و پایین کنید. در صورت امکان نخ باید به آرامی تا زیر خط لثه برود.
- نخ را به طرفین دندان ها بکشید تا همه بخش های دندان به راحتی تمیز شود.
- این فرایند را برای تک تک دندان هایی که پشتشان ریتینر نصب شده است انجام دهید.
آیا استفاده از نخ دندان با ریتینر ثابت امکان پذیر است؟
از آنجا که این نگهدارنده ها به پشت دندان های شما ثابت شده اند، شما نمی توانید به راحتی بین دندان ها را نخ دندان بکشید. اما نگران نباشید، زیرا هنوز هم می توانید این کار را انجام دهید. به جای کشیدن نخ دندان به صورت دستی، می توانید از ابزارهای کمکی استفاده کنید و با رد کردن نخ دندان از آن ها اینکار را انجام داد.
مدت زمان استفاده از ریتینر ثابت چقدر است؟
ریتینرها، یکی از وسایل ارتودنسی بوده که برای زمان‌های مختلفی قابل استفاده هستند. به عنوان مثال ریتینر ثابت می‌تواند تا چندین سال بدون مشکل درون دهان فرد قرار داشته باشد. اما معمولا دوره تکمیل درمان ارتودنسی و ثابت شدن موقعیت دندانها، ۹ ماه طول می‌کشد. اگر در طول این زمان به درستی از نگهدارنده استفاده کنید، دندانها کاملا ثابت شده و دیگر با تغییر موقعیت و جابجایی همراه نمی‌شوند.
هنگام نصب نگهدارنده، دندانپزشک زمان تقریبی استفاده از آنها را اعلام میکند و با مراجعه منظم می‌توانید از روند درمان اطمنیان حاصل کنید. توصیه می‌شود در صورت استفاده از نگهدارنده متحرک، تنها در زمان خوردن غذا آنها را خارج کرده تا درمان شما سریع‌تر انجام شود.
مزایای ریتینر ثابت یا سیم پشت دندان چیست؟
همانطور که گفتیم استفاده از سیم پشت دندان بعد از ارتودنسی مزایای زیادی دارد، به طور مثال:
- یک بار متخصص، آن را به پشت دندان ها نصب میکند و حتی اگر فراموش کنید باز هم مهم نیست، چون شما اصولا هیچ کاری به نگهدارنده ثابت ندارید. بنابراین اگر فکر میکنید که فراموشکار هستید حتما به متخصصتان بگویید تا نگهدارنده ثابت برایتان درخواست دهد.
- یکی دیگر از مزایای ریتینر، نامرئی بودن آن است. بله حتی از نگهدارنده متحرک هم نامرئی تر است. زیرا بعد از ارتودنسی در پشت دندان های شما نصب می‌شود و هیچ کس حتی خودتان هم نمیتوانید آن را ببینید. بنابراین ما آن را در دسته ارتودنسی نامرئی هم قرار میدهیم.
- خوشبختانه نگهدارنده ثابت ارتودنسی نیازی به تنظیم ندارد و عادت کردن به آن بسیار راحت است.
آیا یک نگهدارنده ثابت ارتودنسی می تواند دندان ها را نیز صاف کند؟
بعید است که بتوان با این نگهدارنده ها به تنهایی دندان ها را صاف کرد. نقش عمده ریتینر ثابت ارتودنسی، حفظ موقعیت دندان های صاف شده است و به جز این کاربردی ندارد.
در واقعا ارتودنسی و دستگاه های اصلی آن دندان های شما را صاف می کنند اما نگهدارنده ها حالت صاف و اصلاح شده دندان ها را برای همیشه ثابت می کنند و مانع از کج شدن دوباره آن ها می شود.
نکات لازم برای نگهداری از ریتینرهای ارتودنسی
در سطر زیر به نحوه مراقبت و نکات نگهداری از آن اشاره شده است:
- یکی از نکات نگهداری از ریتینرها این است، که آن را در معرض مواد شیمیایی قرار ندهید.
- ریتینرهای ارتودنسی را به دور از گرما مانند مایکروویو، آب داغ، حرارت آفتاب و ماشین ظرف شویی قرار دهید. زیرا گرما باعث خراب شدن و تاب خوردن ریتینر ارتودنسی می شود.
- برای مراقبت بهتر از ریتینر ارتودنسی بهتر است، که جعبه نگهداری از آن را تمیز نگه دارید. به همین خاطر به صورت منظم آن را با صابون و آب گرم شستشو دهید.
- اگر برای تمیز کردن ریتینرها از قرص های خاصی برای شستشو استفاده می کنید، حتما به مدت زمانی که بر روی برچسب آن نوشته شده دقت کنید. یعنی باتوجه به مدت زمان گفته شده بر روی برچسب، ریتینر را شستشو دهید.
- در صورت استفاده کردن پیوسته و مداوم، ریتینرها ممکن است فرسوده شوند. به همین خاطر بهتر است آن را بعد از یک مدت استفاده باتوجه به تشخیص پزشک تعویض کنید. ریتینرهای متحرک از نوع پلاستیکی و ریتینرهای ثابت در صورت مراقبت به مدت 6 ماه و ریتینر هاولی به مدت 5 تا 10 سال دوام می آورند.
- برای تمیز کردن ریتینر ارتودنسی خود نباید از دهان شویه های حاوی الکل استفاده کنید. همچنین دقت کنید، که در هنگام تمیز کردن آن از آب داغ استفاده نکنید. زیرا حرارت باعث تغییر شکل ریتینر ارتودنسی می شود.
- در تمیز کردن ریتینرهای ارتودنسی خود نیز دقت کنید، که از پاک کننده پروتزهای مصنوعی نیز استفاده نکنید. زیرا این پاک کننده ها دارای پرسولفات می باشند. که ممکن است، پوست داخل دهان را تحریک کند.
- در تمیز کردن ریتینرهای ارتودنسی از مسواک زبر نباید استفاده کنید، زیرا ممکن است باعث آسیب رسیدن و خش دار شدن ریتینر شود.
- از مواد شیمیایی مانند مایع ظرفشویی برای تمیز کردن ریتینر ارتودنسی استفاده نکنید.
- برای تمیز کردن ریتینرهای ارتودنسی از نور ضد عفونی کننده فرابنفش استفاده نکنید، زیرا باعث آسیب رسیدن به آن می شود.
- ریتینر ارتودنسی خود را برای شستشو بیشتر از 15 یا 20 دقیقه در درون مواد شوینده قرار ندهید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با نکات لازم برای تمیز کردن ریتینر ارتودنسی آشنا شدید. همچنین از مدت زمان استفاده از ریتینر ثابت آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
آیا تمیز نکردن ریتینر تاثیری در نتیجه ی درمان دارد؟
ریتینرها با بسیاری از مواد، از قندها و اسیدها گرفته تا باکتری ها و ذرات غذا در تماس مستقیم هستند. تمیز کردن آن ها نه تنها از رشد باکتری هایی که به دندان ها آسیب می رسانند و باعث پوسیدگی آن ها می شوند جلوگیری می کند، بلکه طول عمر آن ها را افزایش می دهد، پس بیمار باید روش صحیح تمیز کردن و نگهداری آن ها را بداند.
در صورت کنده شدن چسب ریتینر ثابت چه باید کرد؟
اگر متوجه شدید که چسب سیم پشت دندان کنده شده است، باید سریع و در اولین زمان ممکن به متخصص خود مراجعه کنید تا مشکل را بررسی و رفع کند. همچنین متخصص باید بررسی کند که چرا چسب شکسته شده است و توضیحات لازم را برای جلوگیری از بروز مجدد این اتفاق به شما بدهد. به یاد داشته باشید که در چنین شرایطی از خوردن غذاهای سفت و چسبناک خودداری کنید.
