اگر دندانپزشک شما یک عصب مرده در دندان شما پیدا کرده است، نگران نباشید! شما میتوانید به راحتی با فهمیدن علت و درمان مناسب توسط دندانپزشک، از آسیبهای جدی و از دست رفتن دندان پیشگیری کنید. در ادامه این نوشتار از دکتر عصب کشی صفورا امامی با دلایلی که موجب آسیب به عصب دندان شده آشنا خواهیم شد و راهکارهایی برای جلوگیری از آن ارائه خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
آناتومی دندان
برای درک اینکه عصب مرده در دندان به چه معناست، آشنایی با قسمتهای مختلف دندان کمک زیادی به شما میکند. قسمتهای مختلف دندان عبارتند از:
- بافت پالپ (رگهای خونی، اعصاب و بافت همبند) که هسته دندان را تشکیل داده و دندان شما را زنده نگه میدارد.
- لایه عاج قسمت عمده دندان است که به محافظت از پالپ در برابر باکتریهای مضر کمک میکند
- پایههای عصبی کوچکی در سرتاسر عاج وجود دارد که در صورت بروز پوسیدگی یا سایر عوامل تحریک کننده در لایه خارجی مینای دندان باعث ایجاد حساسیت میشود.
- در حالی که مینای دندان، بیرونی ترین قسمت دندان و سخت ترین ماده در بدن است، اسید حاصل از باکتریهای دهان میتوانند باعث فرسایش آن شوند.
اگرچه پوسیدگی از طریق مینای دندان ممکن است زمان ببرد، اما پس از رسیدن به عاج، ممکن است به سرعت در قسمت پالپ پیشرفت کرده و باعث آسیب به عصب دندان شود.
چرا اعصاب دندان از بین میرود؟
بافت پالپ در محیطی عاری از میکروب محصور شده است. اما فرض کنید که باکتریهای حاصل از پوسیدگی به پالپ راه پیدا کنند، در این صورت پالپ عفونی شده و تمام دندان و عصب را آلوده میکند. شما میتوانید پوست عفونی را درمان کنید، اما زمانی که بافت پالپ عفونی شود، نمیتواند به خودی خود بهبود یابد. دلایل زیادی برای مرگ اعصاب دندان وجود دارد. برخی از آنها عبارتند از:
- دندان شکسته
- آسیب عمیق به تاج دندان
- روشهای تهاجمی و آسیب زا به دندان
- دندان قروچه یا فشردن دندان
این حوادث میتواند بافت پالپ را تحریک و باعث ملتهب شدن و آسیب به پالپ شود. فشار رگهای خونی متورم بر روی اعصاب پالپ باعث درد شده که این سیگنال را میدهد که عصب دندان دچار آسیب شده است. این سیگنال اغلب به صورت درد خود به خود، درد هنگام گاز گرفتن غذا یا جویدن یا حساسیت شدید هنگام نوشیدن نوشیدنیهای گرم یا سرد به وجود میآید.
هنگامی که محرک را بردارید، پالپ آرام میشود و دندان میتواند زنده بماند. با این حال، فرض کنید بافت پالپ به اندازه کافی تحریک شده است، در این صورت، کاهش جریان خون منجر به از بین رفتن عصب و عفونی شدن دندان میشود.
چگونه عصب مرده به آبسه دندان تبدیل میشود؟
هنگامی که عصب دندان از بین میرود، گاهی اوقات یک آبسه دندان دردناک در نوک ریشه ایجاد میشود. این آبسه راهی برای جلوگیری از گسترش عفونت است. گاهی اوقات ممکن است یک جوش روی لثه شما در نزدیکی نوک ریشه ایجاد شود که باعث تخلیه چرک میشود. در حالی که تخلیه ممکن است باعث ایجاد طعم بدی در دهان شما شود، اما همین تخلیه مقداری از فشار و درد را کاهش میدهد. آبسه شدید دندان میتواند منجر به عفونت شدید در سایر نواحی بدن شود، اما از آنجایی که این وضعیت میتواند دردناک باشد، اکثر افراد فوراً به دنبال درمان هستند.
دردهای عصبی دندان به دو دسته تقسیم میشوند:
- حساسیت پالپ: اگر درد عصبی دارید که بر روی یک دندان متمرکز است، مشکل احتمالاً از سمت پالپ دندان احساس میشود. علل درد عصبی در دندانها که بر پالپ تأثیر میگذارد عبارتند از ترک خوردن دندان، دندان شکسته، پوسیدگی یا عفونت دندان، پر شدن اخیر دندان و فشار ناشی از فشردن یا ساییدن دندانها.
- حساسیت دندانی: حساسیت دندانی به درد عصبی در دندانها گفته میشود که ممکن است بیشتر با آن مواجه شوید. این نوع درد عصبی در دندانها زمانی اتفاق میافتد که مینای دندان آسیب دیده یا فرسایش یابد. به این ترتیب، محرکهای خارجی مانند گرما، سرما و اسید به انتهای عصب در لایه عاج دندان میرسد. از علل حساسیت دندانی میتوان به استفاده از محصولات سفید کننده دندان، عقب نشینی لثهها و حفرههای درمان نشده اشاره کرد. علاوه بر این، مسواک زدن بیش از حد دندانها و جراحیهای لثه که باعث پیدا شدن ریشه دندان میشود، میتواند باعث درد عصبی در دندانها شود.
درد عصب دندان نشان دهنده چیست؟
در بیشتر موارد درمان ریشه دندان، درد عصب دندان نشان دهنده یک مشکل اساسی است که باعث درد میشود. با درمان بیماری زمینه ای، درد عصبی باید از بین برود. در زیر به چهار علت شایع که باعث آسیب به عصب دندان میشود اشاره کردهایم:
دندان ترک خورده یا شکسته
کشیدن ریشه دندان یکی از شایع ترین علل دندان درد، ترک خوردگی یا شکستگی دندان است. در بسیاری از موارد، دندان آسیب دیده آشکار است، به خصوص زمانی که منجر به درد شدید شود. با این حال، مواردی وجود دارد که دندانهای ترک خورده یا شکسته ممکن است مورد توجه قرار نگیرند. اگر درد عصب دندان را تجربه میکنید و علت زمینهای آن مشخص نیست، لازم است دندان را از نظر ترک خوردگی و شکستگی بررسی کنید. برای تشخیص و درمان این مشکل حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید. در بیشتر موارد، باندینگ یا روکش دندان میتواند دندان آسیب دیده و شکسته را ترمیم کند و باعث درمان دندان ترک خورده شود.
پوسیدگی دندان
یکی دیگر از دلایل اصلی آسیب به عصب دندان، پوسیدگی دندان است. در حالی که پوسیدگی دندان در بیشتر موارد به عصب دندان آسیب نمیرساند، اما وجود حفره میتواند این مشکل را بدتر کرده و منجر به آسیب عصبی شود. این امر به ویژه زمانی رخ میدهد که پوسیدگی دندان منجر به ایجاد سوراخ در دندان میشود. به هر حال، در صورت مشاهده حفره، مهم است که در اسرع وقت به دنبال مراقبتهای دندانپزشکی باشید، به خصوص اگر حفره منجر به درد عصب دندان شده باشد.
دندانپزشک میتواند پوسیدگی دندان را از طریق ترمیم دندان درمان کند. در برخی موارد، ممکن است برای درمان درد عصب دندان نیاز به درمان ریشه دندان یا همان عصب کشی دندان داشته باشید.
- متخصص یک بی حس کننده موضعی تجویز میکند تا دردی احساس نکنید و دهان شما را با یک بند لاستیکی میپوشاند تا آن را تمیز و بدون بزاق نگه دارد.
- سپس برای دسترسی به ناحیه پالپ سوراخی در دندان ایجاد میکند.
- دندانپزشک بافت پالپ را با ابزارهای کوچک جدا کرده و کانالها را تمیز میکند تا برای پر کردن آماده شوند.
- در مرحله بعد مواد لاستیکی دندانی در کانالهای دندان قرار میگیرد.
- در نهایت، ممکن است یک پر کردن موقت روی دندان قرار گیرد که از دندان تا ویزیت بعدی محافظت میکند.
از آنجایی که دندان سست بوده و مستعد شکستگی است، اکثر دندانپزشکان پس از عصب کشی، استفاده از روکشهای دندانی را توصیه میکنند. به هر حال رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و محافظت از دندانها در برابر آسیب میتواند به جلوگیری از مرگ عصب دندان کمک کند. اما اگر عصب آسیب ببیند، جای نگرانی نیست. درمان ریشه کمک میکند تا دندان آسیب دیده حفظ شود.
بیماری لثه
گاهی اوقات آسیب به عصب دندان ربطی به دندان ندارد. در عوض، ممکن است مشکل لثه باشد. هنگامی که بیماری لثه به وجود میآید، اغلب به سطوح عمیق تر دندان از جمله عصب دندان گسترش مییابد. هرکسی که درد عصب دندان را تجربه میکند و نمیتواند علت اصلی آن را تشخیص دهد باید به دندانپزشک مراجعه کند. این امر به ویژه در صورت وجود علائم دیگری مانند حساسیت لثه یا خونریزی لثه در حین مسواک زدن بسیار مهم است. با مراقبتهای دندانپزشکی مناسب و سریع، میتوانید درد عصب ناشی از بیماری لثه را در مدت زمان بسیار کوتاهی درمان کنید.
آسیب به عصب دندان خود به خود درمان نمیشود!
بر خلاف بسیاری از آسیبهای فیزیکی که استراحت به بهبودی کمک میکند، در مورد آسیب به عصب دندان اینطور نیست. اگر عصب دندان آسیب دیده باشد، در صورت عدم رسیدگی، آسیب پیشرفت کرده و ممکن است دندان از بین برود. گاهی اوقات دندانپزشک میتواند تکنیکهایی را برای معکوس کردن دردهای عصبی جزئی شناسایی کند، اما فقط زمانی که التهاب خفیف وجود داشته باشد. هنگامی که علائم جزئی هستند و ریشه دندان در معرض دید قرار میگیرد، دندانپزشک دندان را پر میکند. در مواردی که علائم شدید است، نیاز به درمان ریشه دندان یا عصب کشی دندان خواهید داشت.
در هر صورت، لازم است در اسرع وقت برای درمان اورژانسی با دندانپزشک خود مشورت کنید. راهکارهایی هستند که برای مدت کوتاهی درد عصب دندان را کاهش میدهند، اما این درد نیاز به درمان تخصصی دارد. بنابراین هیچ یک از این راهکارها جایگزین تشخیص یا درمان حرفهای پزشکی نخواهند بود. همیشه از دندانپزشک، متخصص عصب کشی یا سایر ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی واجد شرایط مشاوره بگیرید.
آیا درد شدید دندان دارید؟ این میتواند نشانه ای از آسیب به عصب دندان باشد. همین امروز با ما در کلینیک دکتر صفورا امامی تماس گرفته و وقت معاینه بگیرید. ما در اسرع وقت دندان شما را برای درمان اضطراری بررسی خواهیم کرد.