سوراخ شدن دندان در واقع به علت پوسیدگی و آسیب به آن ایجاد می شود. این پوسیدگی ممکن است داخل یا بر روی پوشش دندان ایجاد شده باشد. اگر به این پوسیدگی به درستی توجه نشود شما با سوراخ شدن ریشه دندان، لثه کنار دندان و … مواجه خواهید شد. ارتباط بین پریودنتیوم و فضای کانال ریشه دندان به علت سوراخ شدن ریشه دندان پدید میآید. این سوراخها میتوانند یا پاتولوژیک باشند که در نتیجه پوسیدگی دندان و تحلیل ریشه ایجاد میشوند، یا بهصورت ایتروژنیک باشند که در حین یا بعد از درمان ریشه، احتمال دارد که بوجود آیند. در واقع، سوراخهایی که در طول درمان ریشه رخ میدهند ممکن است ۱۰ درصد از موارد شکست ریشه را تشکیل دهند.
در این مقاله، علت سوراخ شدگی دندان را توضیح خواهیم داد و نحوه ترمیم آن را نیز بیان کردهایم. امیدواریم یادگیری نحوه پر کردن سوراخ دندان باعث ایجاد آرامش در شما شده و مقداری از ترس و اضطراب شما را کاهش دهد.
فهرست مطالب
- سوراخ شدن دندان چیست؟
- علت سوراخ شدن دندان چیست؟
- علائم سوراخ شدگی دندان چیست؟
- دلیل سوراخ شدن دندان چیست؟
- محلهای شایع پوسیدگی دندان
- عوامل خطر پوسیدگی و سوراخ شدگی دندان چیست؟
- عوارض دندان سوراخ شده چیست؟
- عوارض دندان پوسیده در دوران بارداری چیست؟
- چرا برای رفع سوراخدندان به پر کردن نیاز داریم؟
- سوراخ دندان را با چی پر کنیم؟
- مراحل کامل پر کردن دندان چیست؟
- چگونه از سوراخ شدن دندان جلوگیری کنیم؟
- راه های درمان سوراخ شدن دندان چیست؟
- آیا میتوان سوراخ دندان را در خانه ترمیم کرد؟
- روش های ترمیم دندان پوسیده در خانه
- چطور از دندان به صورت اصولی مراقبت کنیم؟
- سوراخ سقف دهان چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
سوراخ شدن دندان چیست؟
سوراخ شدن دندان (Cavity) به همان پوسیدگی دندان ها گفته می شود، در واقع عدم نگهداری مناسب از دندان ها باعث می شود که مینای دندان دچار پوسیدگی شده و زمانی که این ناحیه مقاومت خود را از دست بدهد، به مرور سوراخ شدن دندان اتفاق می افتد. سوراخ شدن دندان در مراحل اولیه باعث بروز درد شدیدی در ناحیه دندان و فک می شود. ممکن است در برخی از موارد حتی قطعات غذا درون دندان گیر افتاده و احساس بدی را برای بیمار ایجاد کند. همچنین در ادامه روند بیماری ممکن است عفونت روی دهد. (وسایل دندون پزشکی)
بروز عفونت در دندان باعث می شود که زندگی بیمار دچار اختلال شود. در برخی از موارد بروز عفونت های دردناک نه فقط عمل بلع، صحبت کردن و دندان که زندگی شخص بیمار را به خطر می اندازد چرا که ریسک ورود عفونت ایجاد شده به خون وجود دارد. پس بهتر است که بیمار حتما پیش از بروز ناراحتی های ثانویه به پزشک مراجعه کرده و نسبت به درمان دندان خود اقدامات لازم را انجام دهد. با این وجود چه عواملی باعث بروز سوراخ در دندان یا پوسیدگی شدید در ناحیه دندان می شود.
علت سوراخ شدن دندان چیست؟
شایع ترین علت سوراخ شدن دندان، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. این بدان معنی است که شما نه تنها از قرار ملاقات دوسالانه دندانپزشکی صرف نظر میکنید، بلکه از سلامت دندان خود در خانه نیز غافل میشوید. یک رژیم غذایی ناسالم نیز میتواند احتمال ایجاد سوراخ در دندان را افزایش دهد. هر چه غذاهای قندی بیشتری مصرف کنید، احتمال اینکه مینای دندان خود را از بین ببرید و در نهایت دندانهای پوسیده و سوراخ داشته باشید، بیشتر میشود.
در اکثر موارد، سوراخهای دندان به دلیل پوسیدگی یا وجود حفرهها ایجاد میشوند. سوراخها اغلب به عنوان یک عامل دردناک تصور میشوند، اما همیشه اینطور نیست. ممکن است سوراخی در دندان خود داشته باشید و حتی متوجه آن نشوید تا زمانی که دندان پوسیده و دچار آسیب شود. سوراخ شدن دندان در اثر پلاک، ماده چسبندهای که به دندانها متصل میشود، ایجاد میشود. پلاک ترکیبی از موارد زیر است:
- باکتریها
- بزاق
- اسید
- ذرات غذا
همه افراد در دهان خود باکتری دارد. پس از خوردن یا نوشیدن غذاهای حاوی قند، باکتریهای موجود در دهان، قند را به اسید تبدیل میکنند. بلافاصله پس از خوردن یا نوشیدن هر چیز شیرین، پلاک روی دندانهای شما تشکیل میشود. به همین دلیل مسواک زدن منظم مهم است. پلاک به دندان شما میچسبد و اسید موجود در پلاک میتواند به آرامی باعث فرسایش مینای دندان شود. مینای دندان یک پوشش سخت و محافظ روی دندانهای شماست که از سوراخ شدن دندان محافظت میکند. با ضعیف شدن مینای دندان، خطر پوسیدگی و سوراخ شدگی دندان افزایش مییابد. (عکس پانسمان دندان)
علت سوراخ شدن دندان می تواند پوسیدگی باشد که با پیشرفت مرحله به مرحله آن در نهایت یک حفره دندان بزرگتر شده و پوسیدگی به ریشه دندان می رسد.
- قند موجود در خوراکی ها
- عدم دریافت فلوراید به اندازه لازم
- عدم مسواک زدن منظم
- غذا های داغ و خ سرد
- نوشیدنی های گازدار
- نوشیدنی های کافئین دار
- رفلاکس معده مکرر
پوسیدگی دندان گاهی در اطراف دندان هایی که با روش پر کردن ، ترمیم شده اند دیده می شود.
علائم سوراخ شدگی دندان چیست؟
سوراخ شدگی دندان ممکن است هیچ دردی نداشته باشد. با این حال، اگر دندان شما سوراخ شده است، ممکن است علائم زیر را احساس کنید:
- دندان درد: درد مداوم دندان که باعث میشود نتوانید بخوابید یا گهگاه درد شدید بدون دلیل واضح
- حساسیت دندان: ممکن است هنگام خوردن یا نوشیدن چیزی گرم، سرد یا شیرین احساس حساسیت یا درد داشته باشید.
- بروز لکههای خاکستری، قهوه ای یا سیاه روی دندان
- ایجاد بوی بد دهان
- طعم ناخوشایند در دهان شما
دلیل سوراخ شدن دندان چیست؟
حال که با نشانه های سوراخ شدن یا پوسیدگی دندان آشنا شدید، بهتر است دلایل آن را نیز بدانید. در این صورت می توانید مانع از بروز این مشکل شده و سلامت دهان و دندان خود را بیمه نمایید. این علل عبارتند از:
- تشکیل پلاک های اسیدی
- خشکی دهان
- مصرف بی اندازه مواد غذایی اسیدی و قندی
- عدم دریافت فلوراید کافی
- بی اشتهایی عصبی
- پر خوری عصبی
- رفلاکس معده
- تجمع مواد غذایی در شیار های دندان های عقبی
- عدم رعایت بهداشت دندان و دهان
باکتری در دهان همه افراد وجود دارد. پس از خوردن و نوشیدن مواد غذایی که حاوی قند هستند، باکتری های درون دهان قند ها را به اسید تبدیل می کنند. پس از خوردن مواد قندی، پلاک به سرعت بر روی دندان ها تشکیل می شود. به همین دلیل، مسواک زدن دندان ها به طور منظم از اهمیت زیادی برخوردار است. (هزینه ارتودنسی چقدر است)
همانطور که گفته شد، پلاک به دندان ها می چسبد و اسید موجود در پلاک، به آرامی مینای دندان (enamel) را می فرساید. مینا، لایه ای محافط و سخت است که روی دندان ها را می پوشاند و از دندان، در برابر پوسیدگی محافظت می کند. هر چه مینای دندان ضعیف تر شود، احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن دندان بالاتر می رود.
احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن دندان در همه وجود دارد؛ با این حال، در برخی افراد احتمال بیشتری وجود دارد. فاکتور هایی که شانس پوسیدگی دندان را افزایش می دهند، عبارتند از:
- مصرف بی رویه مواد غذایی قندی یا اسیدی.
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان؛ برای مثال، استفاده نکردن از مسواک و نخ دندان به صورت روزانه.
- عدم دریافت فلوراید (fluoride) به مقدار کافی
- خشکی دهان
- اختلالات غذا خوردن مانند بی اشتهایی عصبی (anorexia) و پرخوری عصبی (bulimia)
- رفلاکس معده (acid reflux disease) که باعث فرسایش مینای دندان ها می شود.
سوراخ شدن دندان، در دندان های عقبی بیشتر اتفاق می افتد. دندان های عقبی، شیار ها و فرورفتگی های زیادی دارند و ذرات مواد غذایی به راحتی در آن ها تجمع پیدا می کنند. به علاوه، مسواک زدن و تمیز کردن این دندان ها دشوار تر است. (فضانگهدار چیست؟)
محلهای شایع پوسیدگی دندان
پوسیدگی تمام سطوح دندان را یکسان مبتلا نمی کند. بلکه بعضی از سطوح دندان ها به علت وضعیت خاصی که دارند بیشتر دچار پوسیدگی می شوند. این سطوح عبارتند از:
1- شیارهای سطح جونده
سطح جونده دندان های آسیا شیارهای باریک و عمیقی دارد که محیط مناسبی برای زندگی و رشد میکروب ها فراهم نموده و دندان از این محل دچار پوسیدگی می گردد. این امر بخصوص در مورد دندان های آسیا بیشتر رخ می دهد و باعث پوسیدگی زودرس آنها می شود.
2- سطوح بین دندانی
این ناحیه نیز به دلیل عدم نفوذ موهای مسواک قابل تمیز کردن نیست بنابراین از نواحی مستعد پوسیدگی و بیماری لثه بشمار می آید. پوسیدگی های ایجاد شده در این سطوح، به پوسیدگی بین دندانی معروفند.
3- علت سوراخ شدن دندان از بغل
طوق یا گردن دندان محل اتصال تاج و ریشه به یکدیگر می باشد. دندان در طوق باریک می شود. اگر این ناحیه بخوبی با مسواک تمیز نشود محل مناسبی برای جمع شدن میکروب ها است
. تجمع میکروب ها معمولاً در این ناحیه می تواند باعث بروز عوارضی از جمله پوسیدگی دندان و بیماری لثه گردد.
عوامل خطر پوسیدگی و سوراخ شدگی دندان چیست؟
سوراخ شدن و پوسیدگی دندان 97 درصد از مردم در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار میدهد، به این معنی که بیشتر افراد در معرض خطر ایجاد پوسیدگی هستند. سوراخ شدن دندان در کودکان شایع تر است، اگرچه ممکن است در هر سنی ایجاد شود. همه افراد در معرض خطر پوسیدگی و سوراخ شدگی دندان هستند، اما افرادی که بیشتر در معرض خطر قرار دارند عبارتند از:
- افرادی که بیش از حد غذاها و نوشیدنیهای شیرین یا اسیدی مصرف میکنند.
- اگر یک روال بهداشت مناسب دهان، مانند مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن روزانه را دنبال نکنید.
- اگر دندانهای شما فلوراید کافی دریافت نکنند.
- افراد با دهان خشک
- اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی و پرخوری عصبی
- افرادی با بیماری رفلاکس معده، رفلاکس میتواند منجر به از بین رفتن مینای دندان شما شود.
سوراخدندان بیشتر در دندانهای عقب ایجاد میشود. دندانهای انتهایی دارای شیارها و روزنههایی هستند که میتوانند ذرات غذا را به دام بیندازند. همچنین، گاهی اوقات هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، دسترسی به این دندانها سخت تر است.
عوارض دندان سوراخ شده چیست؟
بهداشت دهان و دندان،یکی از مهمترین اقدامات برای داشتن دهان، دندان ها و لثه سالم است ؛ از آنجا که دهان یک ورودی اولیه در بدن است، بهداشت ضعیف دهان و دندان می تواند تاثیر منفی بر روی کل بدن بگذارد.
دندان های که درد دارند، لثه هایی که خونریزی می کنند و نفس هایی که بوی بدی می دهند، همگی نشانه ی بهداشت دهان و دندان ضعیف است.باکتری ها می توانند به راحتی از دهان وارد جریان خون شوند و باعث ایجاد عفونت و التهاب می شود.
بیماری های قلبی عروقی
داشتن بهداشت دهان دندان ضعیف، خطر بیماری قلبی را در فرد افزایش می دهد. اگر لثه ها به علت باکتری هایی که باعث بیماری پریودنتال می شوند ،ملتهب شود این باکتری ها می توانند در جریان خون وارد شوند و سبب سخت شدن شریان ها شوند.
این سخت شدن شریان ها، آترواسکلروز نامیده می شود که بسیار جدی است و باعث مشکلات جریان خون و انسداد قلبی می شود و احتمال حمله قلبی را نیز افزایش می دهد. همچنین، تاثیر مخربی بر عروق و رگ های خونی دارد و می تواند منجر به فشار خون بالا و افزایش سکته مغزی شود. همچنین می تواند باعث افزایش آندوکاردیت شود، که یک بیماری خطرناک و جدی است و زمانی رخ می دهد که پوشش قلب آلوده باشد. (انواع کامپوزیت های دندانی)
زوال عقل
بهداشت دهان و دندان ضعیف ،بر مغز نیز تاثیر گذار است. مواد هایی که از لثه های ملتهب شده، توسط عفونت آزاد می شوند، می توانند سلول های مغزی را از بین ببرند و منجر به از دست دادن حافظه شوند . بیماری زوال عقل و احتمالاً بیماری آلزایمر، می تواند به علت ژنژیویت ایجاد شود، که باکتری در دهان به کانال عصبی گسترش می یابد و وارد جریان خون نیز می شود.
عفونت های تنفسی
سیستم تنفسی می تواند از بهداشت ضعیف دهان و دندان آسیب ببیند ، باکتری در دهان از دندان های آلوده و لثه های متورم می تواند به ریه نفوذ کند، و یا از طریق جریان خون به آنجا وارد شود. این باکتری ها می توانند منجر به عفونت تنفسی ،برونشیت حاد و حتی COPD شوند.
دیابت
نه تنها افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند، بلکه بیماری های پریودنتال و عفونت های لثه ای ،به نوبه خود باعث افزایش دیابت می شوند و کنترل آن را سخت می کنند. از آنجایی که بیماری لثه ها و پوسیدگی دندان ها ،سطح قند خون را بالا می برند، پس افرادی با بهداشت دهان و دندان ضعیف بیشتردر معرض خطر ابتلا به دیابت قرار می گیرند.
عوارض دندان پوسیده در دوران بارداری چیست؟
برای مادران باردار، رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است. تغییرات هورمونی باعث می شود که عفونت به راحتی در دهان گسترش یابد . هر گونه عفونت در بدن زن باردار ، عوارض حاملگی را افزایش می دهد. پوسیدگی دندان ها و بیماری های لثه، مادر و کودک را در معرض خطرات جدی قرار می دهد.
ناباروری و رابطه اش با دندان پوسیده
ارتباط نزدیکی، بین بهداشت ضعیف دهان و دندان و مشکلات ناباروری در زنان وجود دارد. پوسیدگی دندانها و آسیب های لثه، می تواند سلامت کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد. افرادی که بهداشت ضعیف دهان و دندان دارند، دیرتر از افراد دیگر باردار و بارور می شوند.
اختلال در نعوظ
داشتن دندان های پوسیده و بهداشت ضعیف دندان و دهان، مردان را در معرض خطر بالایی از اختلال نعوظ قرار می دهد. باکتری از لثه ها و دندان های بیمار می تواند به راحتی وارد جریان خون شود و بتعث ایجاد التهاب در رگ های خونی می شود ؛ این التهاب ، می تواند جریان خون را کاهش دهد و یا حتی متوقف کند. که در این شرایط، نعوظ سخت تر و یا حتی گاهی غیر ممکن می شود. (پودر سندبلاست)
ارتباط عوارض دندان پوسیده با سرطان
بدیهی است که اقدامات بهداشتی ضعیف دهان و دندان، مانند مصرف تنباکو یا سیگار کشیدن، می تواند منجر به سرطان گلو یا دهان شود. اما انواع دیگر سرطان ها هستند که با بیماری های لثه ارتباط دارند. خطر ابتلا به سرطان کلیه، سرطان پانکراس و سرطان خون در افرادی که بهداشت دهان و دندان ضعیف دارند بسیار بالاتر است.
بیماری های کلیوی
بیماری مزمن کلیه، یک مشکل جدی برای سلامتی است که بر کلیه ها، قلب، استخوان ها و فشار خون تاثیر میگذارد.که عفونت های بدن، مانند پریودنتال میتواند منجر به بیماری کلیه شود.در کل افراد مبتلا به بیماری لثه، دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند و احتمال اینکه عفونت را تجربه کنند بسیار زیاد است.گاهی اوقات بیماری های کلیوی میتوانند بسیار جدی و حتی مرگ بار باشند.
آرتریت رو ماتویید
بر طبق گفته انجمن ملی آرتریت رو ماتویید ، افراد مبتلا به بیماری لثه 4 برابر احتمال ابتلا به آرتریت را افزایش میدهند.هر دو بیماری ، التهاب مشترک دارند.باکتری های دهانی ناشی از ورم لثه،میتواند باعث افزایش التهاب در سراسر بدن شود.
زایمان زودرس
مراقبت های دهانی ضعیف در بارداری سبب ابتلای فرد به بیماری لثه ای می شود، این بیماری ها سمومی را در بافت ملتهب آزاد کرده که در نهایت جذب بدن می شود. ، سموم از لثه ها می توانند به کیسه های آمنیوتیک منتقل شوند که در آن نوزاد نابالغ رشد می کند. تحقیقات نشان می دهد مایع آمنیوتیک زنان بارداری که بیماری لثه ای دارند و زایمان زودرس داشته اند، دارای سموم مشابهی در لثه ها می باشد.
عفونت استخوان یا کورک استخوانی
دندان پوسیده و عفونی سبب می شود باکتری های عفونت دندانی وارد خون شده و خود را به بافت استخوانی برسانند و باعث عفونت استخوان یا کورک استخوانی شوند. این عارضه معمولا در نواحی استخوانی فک و صورت اتفاق می افتد.
ایجاد لخته در سینوس های مغز
مشکلات عفونی دندان، بیماری ترومبوز سینوس کاورنوس را ایجاد می کند. عفونت دندان ممکن است باعث شکل گیری لخته خون در این سینوس شود. این مسئله در صورت تشدید، حتی ممکن است منجر به مرگ فرد شود. (وارنیش دندان چیست)
گلودرد مزمن
یکی دیگر از عوارض دندان پوسیده و عفونت دندان گلودرد است که ممکن است با تورم و درد در نزدیکی زبان و گردن همراه باشد. در مواردی که اختلال شدیدتر می شود، حتی می تواند مجرای تنفسی را مسدود کند.
سلولیت
عفونت باکتریایی از دندان می تواند به چربی زیر پوست یا غشای میان پوستی نفوذ کند و آنها را در معرض حمله باکتری ها قرار دهد . قرمزی، تورم و احساس درد در محل درگیر از جمله علائم سلولیت هستند که به مرور زمان گسترش می یابد.
ایجاد میگرن
حفره ها، دندان های ترک خورده یا دندان عقل نهفته اگر درمان نشود، ممکن است فرد را دچار میگرن نماید زیرا دندان درد با عصب سه قلو که پنجمین اعصاب جمجمه است، مرتبط است. عصب سه قلو نقش مهمی در پاتوژنز میگرن دارد و تحریک شاخه عصب سه قلو میگرن را ایجاد می کند.
چرا برای رفع سوراخدندان به پر کردن نیاز داریم؟
سوراخ شدگی دندان اغلب با پیشرفت بیشتر باعث ایجاد حساسیت دندان میشود. همچنین ممکن است باعث نمایان شدن اعصاب داخلی شده و یکپارچگی ساختاری دندان را به خطر بیندازد. در نهایت ممکن است به ایجاد عفونت و التهاب مداوم تبدیل شود. در نتیجه، دندانپزشک باید پوسیدگی را در اسرع وقت حذف کرده تا از پیشرفت آن جلوگیری کند. (کورتاژ لثه)
پرکردن دندان از تجمع باکتریها یا پلاکها در داخل حفرهها که ممکن است منجر به عفونتهای جدی شود، جلوگیری میکند. آنها همچنین استحکام دندان را افزایش داده تا از شکستن و ترک خوردن دندان (درمان دندان های ترک خورده) جلوگیری کنند. در نتیجه، به شما توصیه میکنیم که هنگام شناسایی سوراخدندان مراقب باشید تا از آسیب بیشتر به دندانهای خود جلوگیری کنید.
سوراخ دندان را با چی پر کنیم؟
اکثر دندانپزشکان مدرن برای پر کردن دندان، از مواد ساخته شده از رزین کامپوزیت استفاده میکنند. با این حال بسیاری از دندانپزشکان هنوز از پرکنندههای نقره آمالگام و گلاس آینومر نیز استفاده میکنند. دندانپزشک مواد پرکنند ه را طوری قالب میزند که با شکل دندان اطراف مطابقت داشته باشد. این موضوع به بازیابی استحکام و یکپارچگی دندان کمک کرده و از ورود مجدد باکتریها و ایجاد پوسیدگی جلوگیری میکند.
هدف از پر کردن، بازگرداندن سلامت و عملکرد دندان است. اگر به دنبال ظاهری مناسب برای داشتن لبخندی زیباتر هستید، کیفیت پرکردگی و مواد استفاده شده بسیار مهم است. ما در کلینیک دکتر صفورا امامی، از بهترین و باکیفیتترین مواد استفاده کرده تا ظاهری ایده آل برایتان ایجاد کنیم.
اما امروزه مواد مختلفی برای پر کردن دندان استفاده می شود. دندانها را میتوان با طلا، سرامیک (پورسلین)، آمالگام (نقره ای رنگ)، پلاستیک همرنگ دندان و یا رزین کامپوزیت پر کرد. همچنین موادی وجود دارد که حاوی ذرات شیشه است و به یونومر شیشه یا گلس یونومر شناخته می شود و بسیار شبیه رزین کامپوزیت کار می شود.
مراحل کامل پر کردن دندان چیست؟
ابتدا دندانپزشک یک بی حس کننده موضعی تزریق میکند تا ناحیه نزدیک دندان پوسیده یا دندانهای مورد درمان را بی حس کند. این ماده بی حس کننده لثه و فک اطراف دندان را نیز بی حس میکند. سپس دندانپزشک از یک مته برای خالی کردن دندان و برداشتن ناحیه آسیب دیده استفاده میکند. پس از برداشتن پوسیدگی (درمان پوسیدگی دندان)، دندانپزشک دندان را برای قرار دادن مواد پرکننده آماده میکند. روش خاصی که برای قرار دادن پرکننده استفاده میشود به نوع پرکنندهای که در مطب دندانپزشک استفاده میشود، بستگی دارد. اغلب کامپوزیت، آمالگام نقره یا شیشه یونمر برای پر کردن نهایی قابل استفاده هستند.
چگونه از سوراخ شدن دندان جلوگیری کنیم؟
رعایت مداوم بهداشت دندان بهترین راه پیشگیری از حفره و عوارض آن است. اجزای اصلی بهداشت دندان خوب عبارتند از:
- مسواک زدن دو بار در روز
- نخ دندان کشیدن روزانه
- استفاده از خمیر دندان یا دهان شویه که حاوی فلوراید
- محدود کردن میان وعده بین وعده های غذایی
- مصرف نوشیدنی های شیرین و مصرف کمتر شیرینی و نشاسته
- اجتناب از تنباکو
راه های درمان سوراخ شدن دندان چیست؟
اگر سوراخدندان باعث ایجاد درد یا حساسیت دندان شد، لازم است هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک شما پس از معاینه دهان میتواند سوراخ شدگی دندان را تشخیص دهد. با این حال، برخی از حفرهها در معاینه دهان قابل مشاهده نیستند. بنابراین دندانپزشک ممکن است از عکسهای رادیوگرافی برای تشخیص و بررسی پوسیدگی استفاده کند. (بلیچ دندون)
روشهای ترمیم سوراخدندان به شدت آن بستگی دارد. راههای مختلفی برای درمان و ترمیم سوراخدندان وجود دارد، از جمله:
عصب کشی دندان:
اصولی ترین نوع درمان در برابر این مشکل استفاده از عصب کشی دندان می باشد. زیرا اگر دندانی سوراخ شده باشد به مراتب اعصاب آن ناحیه را تحت تاثیر قرار داده و سبب رنجش خاطر شما می شود. به همین دلیل دکتر مورد نظر با عصب کشی مویرگ های خونی، بافت عصبی و نواحی پوسیده را کامل برداشته و عفونت را به طور کامل درمان می کند. در صورت نیاز دارویی بر محل آسیب دیده شده قرار می دهند و دندان را پر نموده و اگر لازم باشد یک روکش بر روی آن می گذارد.
روکش دندان:
اگر میزان آسیب دیدگی، پوسیدگی و سوراخ شدن آن دندان زیاد باشد پزشک ابتدا درمان را کامل انجام داده و با توجه به انتخاب شما یک روکش مناسب بر روی تاج طبیعی دندان شما جایگزین می کند. این روکش به طور اختصاصی برای شما ساخته شده است.
پر کردن دندان:
اگر پوسیدگی دندان شما در حالت سطحی باشد و کمتر دچار مشکل شده، باید آن را پر نمود. در این روش پزشک با ابزار کاربردی خود پوسیدگی را کامل از روی دندان شما برداشته سپس با مواد مخصوصی همچون؛ کامپوزیت رزین و آمالگام پر می کند. انتخاب این مواد کاملا بر عهده شما می باشد. به یاد داشته باشید که اگر سوراخ شدن دندان جلو برای شما اتفاق افتاده باشد پزشک آن را با آمالگام پر نمی کند، بلکه از کامپوزیت ونیر بهره خواهد برد. و اگر تعداد دندان ها زیاد باشد برای زیبایی بهتر به شما لمینت را پیشنهاد دهد.
آیا میتوان سوراخ دندان را در خانه ترمیم کرد؟
خیر. ممکن است فردی به اشتباه فکر کند که درمان حفره فقط شامل پر کردن سوراخدندان است. در واقع، هدف اصلی این است که از پیشرفت پوسیدگی دندان جلوگیری کرده و مطمئن شوید که دندان دوباره به اندازه کافی قوی است که بتواند در برابر باکتری، اسید و پوسیدگی مقاومت کند. دندانپزشک تمام نواحی پوسیدگی را ارزیابی کرده و سپس قبل از جایگزینی ناحیه آسیبدیده با یک پرکننده مناسب، دندان را از هرگونه پوسیدگی تخلیه و پاکسازی میکند.
روش های ترمیم دندان پوسیده در خانه
مهمترین و موثرترین درمان برای پوسیدگی دندان، مراجعه به یک دندانپزشک است. اما در مواردی که به دلایلی مراجعه به دندانپزشک ممکن نیست، میتوانید در خانه تدابیری برای موقتی تسکین و کنترل وضعیت اتخاذ کنید. در هر صورت، توجه داشته باشید که این روشها موقتی هستند و برای درمان کامل پوسیدگی، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. در زیر چند راهکار در خانه برای کنترل پوسیدگی دندان را میتوانید انجام دهید:
شستشوی دهان:
رعایت بهداشت دهانی منظم و صحیح از جمله مسواک زدن حداقل دو بار در روز با مسواک نرم و مسواککننده، استفاده از نخ دندانی و آب دهان ضد باکتری میتواند به کاهش تراکم باکتریها و پیشگیری از تشدید پوسیدگی کمک کند.
استفاده از دهانشویه ضد باکتری:
استفاده از دهانشویههای ضد باکتری میتواند به کنترل باکتریهای دهان و کاهش عفونت کمک کند. برخی از دهانشویهها حاوی مواد ضد باکتری مانند کلرهگزیدین و فلوراید سدیم هستند.
مصرف غذاهای سالم:
تغذیه سالم و متنوع با مصرف مواد غذایی سالم و خوراک پایه، میوهها و سبزیجات تازه و منابع غنی از ویتامین C و کلسیم میتواند به تقویت دندانها و پیشگیری از تشدید پوسیدگی کمک کند. (روکش دندان آسیاب)
استفاده از برخی مواد طبیعی:
استفاده از برخی مواد طبیعی مانند روغن درخت چای، عصاره آلوئه ورا، عصاره نعناع، عسل و آب اکسیژنه شده میتواند خواص ضد باکتریال و ضد التهابی داشته باشد و به موقتی کاهش درد و التهاب را فراهم کند. با این حال، برای درمان کامل پوسیدگی دندان و بازسازی سلامت دندان، مراجعه به دندانپزشک بسیار مهم است. دندانپزشک میتواند بررسی دقیق انجام داده و به شما روشهای درمانی مناسب را توصیه کند، مانند حفاری و پر کردن، ترمیمهای سرامیکی یا کرون و در موارد پیشرفتهتر، روشهای درمانی مانند روت کانال و استخراج دندان را ارائه دهد.
چطور از دندان به صورت اصولی مراقبت کنیم؟
اگر به دنبال بهترین روش درمان سوراخ شدن دندان هستید و هنوز خودتان به این مشکل گرفتار نشده اید در ابتدا توصیه می شود که پیشگیری کنید! چطور؟ در ادامه همراه شما هستیم تا روش های اصولی مراقبت از دندان را برای شما شرح دهیم که یقینا می تواند برای جلوگیری از سوراخ شدن دندان برای شما مفید واقع شود.
مواد قندی را کمتر مصرف کنید: مهم ترین علت بروز درد، سوراخ شدن و پوسیدگی دندان مصرف بسیار زیاد مواد قندی است. علاوه بر دندان، مواد قندی باعث بروز دیابت، چاقی و سایر بیماری های سلامت شده و حتی روان انسان را افسرده می کند! پس بهتر است در اولین گام رژیم غذایی خود را اصولی پیش ببرید تا کمتر نیاز به مراجعه به پزشک و دندانپزشک احساس شود.
سیگار نکشید: یکی از مهم ترین عوامل زرد شدن و پوسیدگی دندان ها را می توان کشیدن سیگار دانست. در واقع سیگار می تواند دمای مرطوب دهان شما را به شدت افزایش دهد و با وجود مواد سمی که در دود آن وجود دارد محیط را مناسب برای رشد قارچ و باکتری می کند. همین امر باعث می شود که شرایط برای سوراخ شدن دندان شما مهیا شود. پس بهتر است در گام اول از کشیدن سیگار خودداری کنید.
روزانه دو مرتبه مسواک و نخ دندان مصرف کنید: مصرف نخ دندان و مسواک زدن روزانه دو مرتبه در طول روز باعث می شود که پلاکت ها و تمامی مواد اسیدی و مضر از روی مینای دندان شما پاک شده و طول عمر دندان های شما را چندین برابر افزایش خواهد داد. همچنین آموزش به درستی مسواک زدن به شما کمک می کند تا دندان های تمیز تر و دهانی خوشبو تر داشته باشید.
فلوراید مصرف کنید : همانطور که در بخش های ابتدایی بیان شد، از بین رفتن مینای دندان اولین گام برای بروز دندان درد و سوراخ شدن آن است. پس بهتر است بر اساس نوع دندان و تجویز پزشک نسبت به استفاده از فلوراید مبادرت ورزید.
سالیانه دو بار دندان ها را معاینه کنید: معاینه دندان هزینه های به شدت کمتری نسبت به درمان دندان دارد و با درد همراه نیست. اصولا هر شخص در طول سال دو بار برای معاینه باید به دندانپزشک خود مراجعه کرده و در صورت تشخیص نسبت به تهیه عکس های رادیوگرافی اقدام کند. این کار می تواند در درمان زود هنگام پوسیدگی دندان بسیار مفید واقع شود.
سوراخ سقف دهان چیست؟
شکاف سقف دهان یا شکاف کام زیر مخاطی نوعی نقص مادرزادی می باشد که در آن عضلات کام به صورتی باز شده و با مخاط دهان پوشیده شده است. کام متشکل از یک قسمت استخوانی و یک قسمت عضلانی می باشد که در انتهای سطح عضلانی زبان کوچک قرار دارد. لایه مخاطی موجود در این قسمت از دهان مشاهده شکاف سقف دهان را مشکل می کند شکاف زیر مخاطی عضلانی با نقص در خط میانه کام و یا موقعیت نادرست بافت عضلات مشخص می شود. شکاف زیر مخاطی استخوانی با نقص استخوان در خط میانه یا مرکزی استخوان و گاها به صورت تو رفتگی در استخوان مشخص می شود در موارد حاد تر نیز شکاف کام زیر مخاطی هم قسمت عضلانی و هم قسمت استخوانی کام را در برمی گیرد. در بعضی موارد این شکاف کام زیر مخاطی به صورت مخفی بوده وبا معانیه دهانی قابل تشخیص نمی باشد و تنها با استفاده از نیزوفارینگوسکوپی قابل مشاهده و تشخیص می باشد.
این شکاف کام مخفی از لحاظ ژنتیکی تفاوتی با سایر انواع شکاف کام ندارد شکاف کام مخفی با مشاهده فرو رفتگی در قسمت عضلانی قابل تشخیص می باشد. دلایل زیادی برای شکاف کام زیر مخاطی وجود دارد که بیشترین دلیل آن معمولا ترکیب دلایل وراثتی و محیطی در هفته های اول بارداری می باشد. با توجه به اینکه افراد علائم آشکاری برای این شکاف کام ندارند میزان افراد که دچار این نقص می باشند به خوبی در دست نیست اما با انار هایی که تا کنون به ثبت رسیده حدودا از هر ۲۰۰۰ نوزاد متولد شده یک نفر دچار این نقص می باشد. شکاف کام زیر مخاطی می تواند مشکلاتی را برای افراد ایجاد کند که یکی از آن ها اصطلاحا ایجاد صدای تو دماغی می باشد که افراد برای درمان آن ناچار به جراحی می باشند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با سوراخ شدن دندان آشنا شدید. همچنین از دلایل و نشانههای سوراخ شدن دندان و روشهای ترمیم دندان سوراخ شده آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
چرا دندان کودکان دچار پوسیدگی میشود ؟
مهم ترین علت سوراخ شدن دندان کودکان ، پوسیدگی دندان آنها می باشد . بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که پوسیدگی دندان در کودکان به یک زبان ساده ، زمانی ایجاد میشود که شکر موجود در غذا و نوشیدنیها توسط باکتریهای داخل دهان خورده شده و تولید اسید کند. هر زمانی که کودک شما غذایی حاوی شکر میخورد، این اسیدها به مینای دندان حمله کرده و باعث نرم شدن و خراب شدن آن میشوند.
حملهی اسیدها ممکن است تا یک ساعت پس از خوردن یا آشامیدن خوراکیهای شکردار ادامه داشته باشد، تا زمانی که نمکهای طبیعی موجود در بزاق دوباره مینای دندان را در برگرفته و آن را سفت کنند. اما لازم است به این نکته نیز توجه داشته باشید که تنها شکر نیست که میتواند به دندانها آسیب برساند، برخی دیگر از مواد هستند که میتوانند باعث آسیب رساندن و ایجاد پوسیدگی در دندان ها و در نهایت سوراخ شدن دندان کودک شوند که چندان مورد توجه والدین قرار ندارد.
آیا بهداشت دهان و دندان در دوران نوزادی مهم است؟
بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که رعایت بهداشت دهان و دندان بایستی از دوران نوزادی شروع شود . با این کار و جدیت در مراقبت از لثه ها و دندان های کودک از همان ابتدا شما میتواند از سوراخ شدن دندان کودک و پوسیدگی های مربوط به آن جلوگیری کنید . پس از هر بار شیر خوردن با کمک گاز استریل نمناک روی لثه ها، سقف دهان و همچنین روی زبان کودک تمیز شود، این امر از شروع پوسیدگی های زودرس دندانی جلوگیری کرده و نیز در کاهش رفلاکس معده کودک نقش به سزایی دارد.