نامرتبی شدید دندان‌ها یکی از شایع ترین ناهنجاری های دندانی به نام کراودینگ دندان ها است. در این شرایط دندان های بیمار به طور ناخواسته هرکجا که خواسته‌اند در دهان بیمار رشد کرده و باعث شلوغی بیش از حد و نا منظمی شدید می‌شوند که در زبان انگلیسی CROWDING نیز خوانده می‌شود. یکی از سوالاتی که بیماران را درگیر می‌کند این است که چرا دندان های من به هم ریخته است؟ آیا می‌توان از پلاک ارتودنسی متحرک برای درمان آن اسفاده کرد؟ بهترین راه برای درمان این دندان های نامنظم که متراکم تر و نامنظم تر می‌شوند چیست؟ برای درمان این دندان های نامرتب به چه کسی مراجعه کنم و هزینه درمان کرادینگ دندان چقدر است؟
کراودینگ چیست؟
شاید بتوان یکی از شایع‌ترین مشکلات و ناهنجاری‌هایی که امروزه افراد در حوزه‌ی دندان با آن سروکار دارند را کراودینگ دندان‌ها دانست. کراودینگ که در اصل یکی از انواع نامرتبی‌های دندان می‌باشد، در چند مدت اخیر شاهد این بوده ایم که متخصصین و افراد بیشتر از همیشه با آن سر و کار دارند. زمانی که دندان شما در این شرایط قرار می‌گیرد، در اصل به طور ناخواسته به هر جایی خواهد رفته و در دهان شما نیز بسیار رشد می‌کند و با ایجاد نامرتبی و البته اختلال در نظر دهان شما در اصل باعث ایجاد شلوغی بیش از حد خواهد شد. به همین علت است که نام این مشکل در زبان انگلیسی با کلمه کراودینگ با شکل لاتین Crowding شناخته می‌شود.
کراودینگ دندان چیست؟
کراودینگ به نامرتب و در هم بودن دندان ها گفته می شود که وجود این مسئله سبب اختلال در زیبایی ظاهر و بعضی از عملکرد های دهان بیمار می شود. اگر چه این مشکل مدل های مختلفی دارد اما قابل درمان می باشد.
کرادینگ دندان هنگامی پدید می آید که میان فضای قوس دندانی و فضای مورد نیاز برای رشد دندان ها تعادل وجود نداشته باشد. از مهم ترین دلایل اتفاق افتادن کراودینگ می توان به : اندازه کوچک قوس دندانی، عرض زیاد دندان ها و اختلال های تکاملی هنگام رویش دندان ها ، اشاره کرد .به صورت کلی در مواردی که فضای مورد نیاز برای رشد دندان ها از فضای موجود بیشتر باشد دندان ها وادار می شوند تا رویش خود را در وضعیت نا مرتبی انجام دهند که درنتیجه کراودینگ پدیدار می شود.
ازدحام و نامرتب بودن دندان ها می تواند حفظ سلامت دندان ها و سلامت لثه ها را با مشکل رو به رو کند. با شلوغ بودن دندان ، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم انجام نمی شود که این اتفاق می تواند به بیماری لثه و خونریزی کردن لثه ها ختم شود.افزون بر موارد بیان شده کراودینگ در بعضی موارد می تواند سبب ساییدگی نا هموار و یا خرد شدن دندان ها شود.
معرفی انواع کراودینگ دندان ها
همانطور که می‌دانید مشکل یا ناهنجاری کراودینگ بسیار حساس و حائز اهمیت است و لذا توانسته بین افراد مخصوصا متخصص ارتودنسی نیز بسیار آشنا باشد. این مشکل در دو دسته‌ی اصلی تقسیم بندی شده است که هر کدام دارای خصوصیات منحصر به فردی هستند که باعث شده است از یکدیگر متفاوت باشند. در این بخش از مطلب ما به ذکر و توضیح این دو دسته می‌پردازیم:
کراودینگ اکتسابی
مشکل اول کراودینگ اکتسابی می‌باشد که به احتمال زیاد نام آن را شنیده اید. در کراودینگ اکتسابی شاهد این هستیم که بین قوس دندانی و اندازه دندان‌ها عدم تناسب بخصوصی وجود ندارد ولی شرایط محیطی باعث می‌شود قوس دندانی کوچک شود. شاید بتوان یکی از اصلی‌ترین عواملی که باعث کوچک شدن قوس دندانی می‌شود را کشیدن دندان شیری کودک دانست. البته قابل توجه است که این مورد به خودی خود مشکلی نخواهد داشت اما اگر آن را به صورت زود هنگام انجام دهید و آخرین دندان شیری کودک کشیده شود باعث می‌شود مولرهای دائمی به سمت جلو حرکت کرده و در نتیجه شاهد به وجود آمدن قوس دندانی خواهیم بود.
همچنین به غیر از کراودینگ اکتسابی و ارثی موارد زیر هم می توانند باعث رخ دادن کراودینگ دندانی شوند ، که عبارتند از :
- عادت های بد: منظور از عادت های بد عمل هایی چون : مکیدن انگشت ، زبان یا ناخن است که می توانند سبب شلوغی دندان و رخ دادن کراودینگ شوند.
- تغذیه ضعیف: برنامه غذایی ضعیف هم می تواند باعث رشد نکردن فک شود.
- دندان های اضافی: بعضی از افراد دندان های زیادی دارند ، پس داشتن دندان های اضافی هم می تواند منجر به شلوغ شدن دندان ها و کراودینگ شود .
کراودینگ ارثی
مورد دوم کراودینگ ارثی می‌باشد که در اصل به علت وجود عدم تناسب در اندازه دندان‌ها و یا مشکلات ارثی فک رخ می‌دهد. قابل توجه است که در برخی از موارد شاهد این مورد بوده‌ایم که به علت نبود تناسب بین دندان‌های پدر و مادر این مشکلات به وجود آمده است. در اصل می‌توان گفت که برای مثال پدر دارای دندان‌های بزرگ و فک بزرگ می‌باشد در حالی که مادر دارای دندان‌ها و فک کوچکی است و لذا کودک در این مورد کراودینگ را به ارث می‌برد. البته قابل توجه است که هیچ کدام یک از پدر و مادر مشکلات کراودینگ نداشته‌اند.
برخی از مشکلات رایج کرادینگ دندان ها کدامند؟
فردی که دچار مشکل کرادینگ دندان شده باشد به دلیل نامرتب بودن دندان های خود در هنگام صحبت کردن، لبخند زدن در بین افراد دچار کاهش اعتماد به نفس می شود یا در هنگام لبخند زدن سعی می کند که با لب های خود دندان های خود را بپوشاند و همین خاطر از نظر روحی و عاطفی به مرور زمان آسیب می بیند. البته علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن زیبایی چهره فرد باعث به وجود آمدن برخی مشکلاتی برای فرد هم می شود که در ادامه این مقاله به برخی از این موارد پرداخته ایم.
√ جلوگیری از تمیز کردن کل دهان و دندان ها به دلیل نامرتبی بیش از اندازه
√ انحراف فک در برخی از افراد
√ ایجاد درد در دهان و لثه ها و دندان ها هنگام خوردن غذا و گاز زدن
√ یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش پوسیدگی دندان ها کرادینگ دندان ها می باشد.
√ ایجاد جرم و پلاک بین دندان ها دلیل اصلی تغییر رنگ در دندان ها هستند.
√ از بین بردن لبخند زیبا و کاهش اعتماد به نفس فرد در اجتماع
√ ایجاد اختلال هنگام صحبت کردن و تلفظ صحیح برخی از کلمات برای فرد سخت می باشد.
√ به وجود آمدن مشکلاتی مانند تجمع مواد غذایی در بین دندان ها و تولید باکتری و تبدیل شدن آن ها به عفونت دندان و لثه
بررسی دلایل ایجاد کراودینگ دندان ها و درمان آن‌ها
اگر شما دچار کرادینگ دندان اکتسابی یا ارثی هستید بهتر از هر چه سریع تر به کلینیک یا متخصص دندانپزشک مراجعه نمایید. البته باید به این نکته توجه کنید اگر در سنین کودکی متوجه شدید که کودک شما دچار این عارضه و ناهنجاری می باشد باید به کلینیک یا متخصص دندانپزشک کودک مراجعه نمایید. درمان کرادینگ دندان ها معمولاً به روش های کشیدن دندان ،ارتودنسی یا جراحی فک انجام می‌شود.
۱- ارتودنسی
اگر شما بخواهید از روش ارتودنسی برای از بین بردن کرادینگ دندان های خود استفاده نمایید، باید به متخصص ارتودنس کار مراجعه نمایید. متخصص ابتدا با بررسی نمودن دندان های شما اگر نیاز باشد برخی از دندان های شما را می کشد. و پس از آن متخصص اقدام به ارتودنسی کردن دندان های شما می پردازد. ارتودنسی دندان ها باید بین ۶ الی ۱ سال بر روی دندان های شما باقی بماند. هنگامی که ارتودنسی دندان ها برای شما انجام شد نباید از غذاهای سفت چسبنده یا خوراکی هایی مانند: سیب, خیار, هویج استفاده نمایید.
۲- کشید دندان
در برخی موارد با کشیدن یک الی دو دندان شما این ناهنجاری و شلوغیه دندان ها از بین می رود و با مرور زمان دندان به جای اصلی خود باز می گردد. البته اگر بخواهید دندان عقل خود را بکشید حتماً باید به یک متخصص با مهارت مراجعه نمایید.
۳- جراحی فک
در صورتی که از روش کشیدن دندان یا ارتودنسی دندان ها نمی توان ناهنجاری کرادینگ دندان ها را از بین برد شما به ناچار مجبور هستید از جراحی فک استفاده نمایید. جراحی فک عمل زیبایی محسوب می شود و هزینه درمانی آن را بیمه قبول نخواهد کرد. جراحی فک نیاز به یک ارتودنسی قبل و بعد از جراحی خواهد داشت حدوداً دوره نقاهت پس از جراحی بین ۳ الی ۴ ماه می باشد.
مهم ترین دلایل بروز اختلال نامرتبی
همانطور که در مطالب بالا به آن اشاره کردیم به دلایلی اکتسابی و ارثی می توانند باعث به وجود آمدن این نامرتبی دندان ها شود. اما دلایلی دیگر که در ادامه این مقاله به آن اشاره می کنیم می توانند باعث به وجود آمدن این ناهنجاری نیز شوند.
- رشد دندان های اضافی در برخی از افراد به صورت مادرزادی تعدادی از دندان های آن‌ها بیشتر از حد استاندارد می باشد. و نکشیدن این دندان اضافی باعث ایجاد اختلال در رشد دندان ها می‌شود.
- نداشتن تغذیه مناسب و استفاده از غذا های که ارزش پایینی دارند، باعث جلوگیری از رشد فک و دندان ها می کنند.
- ترک نکردن عادات نا مناسب مانند: جویدن ناخن، مکیدن انگشت شست، مکیدن شیشه پستانک در سن ۵ سال به بالا.
- به وجود آمدن اختلالاتی در هنگام رشد فک
- وجود قوس دندانی بیش از اندازه استاندارد
درمان کراودینگ دندان چگونه می باشد؟
در برخی مواقع با مراجعه به موقع به متخصص دندانپزشک کودکان و نوجوانان می توان از بسیاری از مشکلات و ناهنجاری های پیچیده دهان و دندان در کودکان با هزینه کمتر جلوگیری کرد. زمانی که والدین برای درمان کرادینگ دندان به متخصص دندانپزشکی اطفال مراجعه می کنند، دندانپزشک برای بهبود کراودینگ عوامل متعددی را بررسی می کند از جمله :
- سن بیمار
- میزان نامرتب بودن دندان ها
- زاویه دندان های قدامی
- بررسی رابطه فک بالا و پایین نسبت به یکدیگر
- برجستگی بینی
- وضعیت چانه بیمار
گاهی دندانپزشک اطفال برای درمان کرادینگ دندان مجبور به کشیدن تعدادی از دندان های کودک می شود، بخصوص در کراودینگ ارثی این موضوع بیشتر اتفاق می افتد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با کرادینگ دندان ها آشنا شدید. همچنین از درمان های شدید نامرتبی دندان آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
چگونه بهترین گزینه ترمیمی را برای درمان دندان‌های آسیب‌دیده انتخاب کنیم؟
این مهم به بهترین شکل توسط یک دندانپزشک مجرب و خوب مشخص می‌شود. دندانپزشک با بررسی دندان‌ها و موقعیتی که دارند و همچنین وضعیت دندان‌های سالم باقی‌مانده بهترین شیوه درمانی را توصیه خواهند کرد.
آیا می‌توان بلافاصله بعد از برداشتن دندان‌ها، بریج را مستقیما نصب کرد؟
پاسخ به این سؤال منفی است. ممکن است بعد از کشیدن دندان‌ها حداقل 6 ماه زمان ببرد تا لثه‌ها به‌درستی ترمیم شوند و فک و لثه موقعیت طبیعی خود را به دست آورند. ازاین‌رو بهتر است تا ترمیم لثه‌ها و نصب بریج یک‌یک پل دائمی است، در این مدت‌زمان از دندان‌های مصنوعی یا پروتز دندانی موقت استفاده شود.
