دندانهای شما مملو از اعصاب هستند. به همین دلیل است که دنداندرد، حتی اگر تنها بر روی یک قسمت از دهان تاثیر بگذارد، آزاردهنده است. علاوه بر این باید دنداندرد را جدی گرفت. اگر دندان پوسیده و آسیب دیده بدون یک اقدام درمانی مناسب رها شود دندان دچار عفونت می شود. آیا شما تا کنون دچار عفونت دندان شدهاید؟ دربارهی علائم و درمان عفونت دندان چه میدانید؟ آگاهی داشتن دربارهی مسائل مربوط به حوزهی سلامت دهان و دندان بر هر فردی واجب است. دانستنی های دندان را با مجلهی آموزشی سلامت دندان کسب کنید. در این مقاله تا پایان همراه ما باشید تا مفصلاً دربارهی عفونت دندانها بخوانید.
فهرست مطالب:
- علائم عفونت دندان و لثه
- دلایل عفونت دندان چیست؟
- عفونت دندان بعد از عصب کشی
- عفونت دندان بعد از کشیدن دندان
- عوارض و پیامدهای درمان نکردن عفونت دندان
- نشانهی سرایت عفونت به نقاط دیگر بدن
- پیشگیری از عوارض عفونت دندانها
- درمان عفونت دندان چیست؟
- سخن پایانی
- سوالات متداول
علائم عفونت دندان و لثه
یکی از رایجترین علائم عفونت دندان، درد شدید است. حتی در مواردی علاوه بر درد در نواحی دارای عفونت، تپش یا نبض هم احساس میشود. معمولا درد ناشی از عفونت دندانها به مرور شدید و شدیدتر شده و این احتمال وجود دارد که درد دندان به گوش، فک پایینی و گردن هم سرایت کند. متورم شدن و قرمزی لثه، تغییر رنگ دندان یا شل شدن آن و بوی بد دهان از دیگر علائم عفونت دندانها هستند. لازم به ذکر است، در صورتی که محل جمع شدن چرک پاره شود، درد کاهش پیدا کرده ولی طعم ناخوشایندی در دهان فرد ایجاد میشود. برای آشنایی با ابزار دندانپزشکی روی لینک رنگی کلیک کنید.
به طور خلاصه نشانهها و علائم عفونت دندانها عبارتند از:
- درد شدید و مداوم دندان که به گوش، گلو و فک میزند.
- حساسیت دندان به سرما و گرما
- حساسیت دندان نسبت به جویدن یا گاز زدن مواد غذایی
- تب
- ورم صورت یا گونهها
- تورم و ایجاد نقاط لنف زیر فک یا در گردن
- ورود ناگهانی مایع نمکی، بدمزه و بد بو در دهان که در اثر پاره شدن آبسه و بیرون ریختن چرک دندان رخ میدهد.
- دشوار شدن تنفس یا بلع غذا
- بوی بد دهان
- بیخوابی
دلایل عفونت دندان چیست؟
برای پیشگیری از عفونت دندان نیاز است که علل آن را بدانیم. همان طور که اشاره شد، علت اصلی این عارضه سرایت باکتری به قسمت داخلی دندان و لثه است، دقیقا جایی که بافت نرم و آسیبپذیری وجود دارد. باکتریها وارد حفرههای دندان یا ترکهای آن شده و راه خود را به سمت ریشه دندان پیدا میکنند. آیا می دانید پانسمان دندان چیست؟
باید بدانید که اقدام به موقع باعث جلوگیری از تشدید عفونت شده و میتوان از آسیبهای جدی جلوگیری کرد. توجه داشته باشید که در صورت رها کردن موضوع، امکان سرایت عفونت به قسمتهای دیگر دندان نیز وجود دارد.
- بیشتر بدانید: هزینه ارتودنسی دندان
عدم توجه لازم به بهداشت دهان و دندانها، نه تنها احتمال ایجاد عفونت، بلکه احتمال ابتلا به اختلالات و بیماریهای دیگر را نیز بیشتر میکند. به همین دلیل بهتر است با زدن مسواک به صورت منظم و استفاده از نخ دندان، به پیشگیری از این مشکلات برآییم.
همچنین بهتر است از مصرف خوراکیهای حاوی شکر زیاد مانند شیرینی و نوشابه بپرهیزیم، زیرا احتمال بروز عفونت دندانها را بیشتر میکند. همچنین خشکی بیش از حد دهان باعث ایجاد پوسیدگی دندان شده که میتوان با نوشیدن مداوم آب در طول روز از مسئلهساز شدن آن جلوگیری کرد. با فضا نگهدارنده دندان آشنا شوید.
موارد زیر میتوانند خطر ابتلا به آبسه و عفونت دندانها را افزایش دهند:
- بهداشت نامناسب دندانها: عدم مراقبت صحیح از دندانها و لثهها، نخ دندان نکشیدن و عدم مسواک زدن حداقل دو بار در روز میتواند ریسک پوسیدگی دندانها، بیماریهای لثه، بروز علائم عفونت دندان و سایر مشکلات مربوط به دهان و دندان را افزایش دهد.
- رژیم غذایی سرشار از قند: مصرف مداوم مواد غذایی و نوشیدنیهایی که سرشار از قند هستند (مثل نوشابهها و شیرینیجات) میتواند منجر به پوسیدگی دندان و آبسه شود.
- خشکی دهان: خشکی دهان هم می تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد. خشکی دهان معمولاً جزو عوارض جانبی مصرف برخی داروها یا به دلیل افزایش سن است.
عفونت دندان بعد از کشیدن دندان
مهمترین عاملی که سبب بروز عفونت بعد از کشیدن دندان میشود، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و همچنین عدم رعایت دستورالعملها و توصیههای دندانپزشک می باشد. معمولا وجود درد، ناراحتی و تورم برای افرادی که دندان خود را می کشند، طبیعی می باشد، اما عفونت همانند آنها رایج نیست.
در صورتی که بعد از کشیدن دندان دچار تب شَدید و خونریزیهای فراوانی گشتید که بعد از 3 روز کاهش نیافت، سریعا به کلینیک دندانپزشکی مراجعه نمایید. حفره خشک دندان یکی از عوارض بسیار دردناک پس از کشیدن دندان است. اطلاع از آن میتواند شما را برای رویارویی با این عارضه آماده کند.
عفونت دندان بعد از عصب کشی
عفونت دندان عصب کشی شده اتفاق متداولی نیست، اما همیشه خطر ابتلا به این اتفاق وجود دارد. عفونت دندان عصب کشی شده میتواند یک هفته تا ده روز بعد از عصب کشی ( روت کانال ) دندان اتفاق بیفتد. آیا ترمیم دندان پوسیده در خانه چگونه است؟ برخی از دلایل این عفونتها عبارتاند از:
- یک کانال به طور کامل تمیز نشده باشد؛ زیرا گاهی برخی از دندانها دارای مقدار غیر طبیعی کانال میباشند که دندانپزشک به دلیل عدم اطلاع،آنها را نادیده میگیرد.
- وجود یک ترک در ریشه دندان که دندانپزشک متوجه آن نشده است. عفونت از طریق این شکاف در دندان نفوذ میکند.
- ترمیم کانال به طور صحیح انجام نشده است و اجازه نفوذ باکتریها و ایجاد مجدد عفونت را داده است.
- ممکن است مادهای که برای پر کردن کانال استفاده شده است، با گذشت زمان از بین برود. به این ترتیب باکتریها قادر به ایجاد عفونت در دندان میشوند.
هنگامی که یک دندان عصب کشی شده مجدداً دچار عفونت شود، مجدداً برای روت کانال یا عصب کشی ارجاع میشود. این بار هم از آنتی بیوتیک برای درمان عفونت استفاده میشود. اگر بار دوم نیز ثمربخش نبود و دندان فرد مجدداً عفونت کرد،نوعی جراحی به نام آپیککتومی (Apicoectomy) برای او انجام میشود. با انواع کامپوزیت دندان آشنا شوید.
عوارض و پیامدهای درمان نکردن عفونت دندان
عوارض عفونت در دندانها عبارتند از:
۱- کیست دندان
در صورت عدم توجه به پیشگیری و یا درمان به موقع عفونت دندانها، حفرهای در قسمت پایین دندان به وجود میآید و با مادهای به شکل مایع پر میگردد، که به آن کیست دندان میگویند. ایجاد کیست خود میتواند باعث و بانی بیماریهای دیگر باشد. در این مرحله باید به وسیله داروهای آنتیبیوتیک این کیستها را از بین برد. در صورت تشدید این کیستها، گاهی نیاز است از طریق عمل جراحی توسط دندانپزشک این کیستها برداشته شوند. سند بلاست دندانپزشکی چیست؟
۲- عفونت خونی
از دیگر عوارض عفونت دندان، عفونت استخوان یا کورک استخوانی است. این مسئله هنگامی رخ میدهد که عفونت به جریان خون راه پیدا کرده و باعث تب، حالت تهوع و درد شدید در ناحیه استخوان عفونی شده، شود. این عارضه معمولا در نواحی استخوانی فک و صورت اتفاق میافتد.
البته زمانی که کار از کار بگذرد و عفونت به جریان خون راه پیدا کند، هیچ استخوانی در بدن از آسیب و عفونت در امان نخواهد بود. برای حل این مشکل باید از آنتیبیوتیک خوراکی یا تزریقی استفاده کرد. بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: وارنیش دندان
۳- ایجاد لخته در سینوسهای مغز
اگر چه این مسئله نسبتا نادر است ولی آمارها نشان میدهد که از هر ده نفر یک نفر ممکن است به دلیل مشکلات عفونی دندان، دچار بیماری ترومبوز سینوس کاورنوس شود. این بخش جایی در قسمت زیرین مغز قرار دارد. نکته قابل اهمیت این است که عفونت دندانها ممکن است باعث شکلگیری لخته خون در این سینوس شود. این مسئله در صورت تشدید، حتی ممکن است منجر به مرگ فرد شود. اما با استفاده از آنتیبیوتیکهای مناسب یا در صورت نیاز با عمل جراحی، میتوان سینوس را تخلیه کرد.
۴- عفونت دندان و گلودرد مزمن
گلو درد لودویگ هم میتواند یکی دیگر از عوارض عفونت دندان باشد. این اختلال میتواند با تورم و درد در نزدیکی زبان و گردن همراه باشد. در مواردی که اختلال شدیدتر میشود، حتی میتواند مجرای تنفسی را مسدود کند. این اختلال، با مصرف آنتیبیوتیک درمان میشود. ولی اگر این مورد شدید باشد، ممکن است به درمان اورژانسی برای رفع انسداد تنفسی نیاز باشد.
- بیشتر بدانید: هزینه کورتاژ لثه
همچنین عفونت دندانها میتواند سینوزیت فک بالایی را دچار اختلال کند و علائمی نظیر درد، تب و حساسیت گونهها را به همراه بیاورد. در این مورد نیز مصرف آنتیبیوتیک توصیه میشود.
نشانهی سرایت عفونت به نقاط دیگر بدن
یکی از رایجترین علائمی که نشان از انتقال عفونت دندانها به سایر قسمتهای بدن دارد، تب است. تب شدید برای افراد در سنین مختلف بهصورت زیر تعریف میشود:
- بزرگسالان: 103 درجه فارنهایت یا بالاتر
- کودکان: 102.2 درجه فارنهایت یا بالاتر
- نوزادان سه ماه به بالا: 102 درجه فارنهایت یا بالاتر
- نوزادان کوچکتر از 3 ماه: 100.4 درجه فارنهایت یا بالاتر
علاوه بر تب نشانههای دیگری نیز هستند که ممکن است با تب بروز پیدا کنند. بهعنوانمثال درد قفسه سینه به همراه تنفس دشوار میتواند نشانه بارزی از انتقال عفونت به سایر قسمتهای بدن باشد. همچنین سردرگمی ذهنی و عدم تمرکز و یا حساسیت غیرمعمول به نور از نشانههای رشد عفونت در بدن است. در حالتهای شدیدتر فرد ممکن است دچار تشنج یا استفراغ مداوم شود. همچنین درد در زمان ادرار کردن و یا بثورات پوستی بدون دلیل نیز از دیگر نشانههایی هستند که باید در زمان دیدن آنها بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. درباره هزینه بلیچینگ دندان اطلاع دارید؟
پیشگیری از عوارض عفونت دندانها
این جمله که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، به خصوص در عفونت دهان و دندانها از اهمیت به سزایی برخوردار است.
برای جلوگیری از ایجاد عفونت دندانها میتوان راهحلهای زیر را پیشنهاد کرد:
- سعی کنید حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید، تا از ایجاد پلاک دندان جلوگیری شود.
- از محلولهای شوینده دهان و دندان حاوی فوراید استفاده کنید.
- حداقل دو بار در روز دندانها را به مدت دو دقیقه مسواک بزنید. سعی کنید از خمیردندانهایی که حاوی فلوراید هستند استفاده کنید.
- سعی کنید هر سه یا چهار ماه مسواک را تعویض کنید.
- از خوردن و آشامیدن خوراکیها و نوشیدنیهای حاوی شکر یا نشاسته تا حد امکان خودداری کنید. درباره رابطه شکر و سلامت دندان بیشتر مطالعه کنید.
- واترپیک میتواند وسیلهای کارآمد برای تمیز کردن دندانها باشد. از ابزار واترپیک غافل نشوید.
درمان عفونت دندان چیست؟
عفونت دندان (یا ریشه دندان) مشکلی نیست که بتوان آن را در خانه و با روشهای خانگی برطرف کرد. بنابراین بهتر است از درمان خانگی و امتحان کردن روشهایی که ممکن است خطر آفرین باشند اجتناب کنیم. در عوض بهتر است به یک دندانپزشک یا ترجیحاً یک متخصص اندو یا ریشه درمانی مراجعه کنیم. درباره روکش استیل دندان کودک آشنا شوید.
با این حال اگر فعلا دسترسی به دندانپزشک نداریم، برای برطرف کردن برخی از علائم عفونت ریشه دندان میتوان برخی از دستورالعملهای زیر را دنبال کرد:
- تهیه داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد عفونت ریشه دندان.
- شستشوی دهان با آب نمک ولرم (بهتر است اینکار به آرامی و بدون وارد کردن فشار اضافی به دندان و لثه انجام شود).
- اجتناب از مصرف خوراکیها و نوشیدنیهای خیلی گرم یا خیلی سرد (تا آنجایی که مقدور است).
- جویدن غذا با طرف مقابل دندانی که دچار عفونت شده است.
- تمیز کردن دندانها با مسواکهایی که موهای نرم دارند.
سخن پایانی
در این محتوا درباره عفونت دندان خواندیم و از علل تا درمانهای آن را بررسی کردیم. بخاطر داشته باشید داروهای مسکن داروخانهای میتوانند به کاهش درد که از علائم چرک دندان است کمک کنند. اما مسکنها تنها به منظور کاهش درد باید مصرف شوند و نباید تصور شود که جایگزین درمان توسط دندانپزشک است. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
درمان خانگی عفونت دندان چگونه است؟
درمان خانگی عفونت دندان یک روش موقتی برای تسکین درد و عفونت است تا زمانی که به دندانپزشک مراجعه کنید. در این فاصله می توانید از محلول آب و نمک و کمپرس یخ استفاده کنید. توصیه می شود نصف قاشق چایخوری نمک را در یک فنجان آب حل کنید و آن را غرغره و سپس از دهان خارج کنید.
چه عواملی باعث آلوده شدن پالپ می شود؟
هرچیزی که راه باکتری های به داخل مغز دندان که در ریشه دندان وجود دارد را باز کند می تواند باعث عفونت در پالپ شود. برخی از این عوامل عباتند از:
پوسیدگی شدید دندان
وارد شدن ضربه و تروما به دندان
آبسه درمان نشده
شکستگی دندان
دندان قروچه
آیا درمان عفونت دندان اورژانسی است؟
در صورتی که عفونت دندان به موقع درمان نشود احتمال آسیب به ریشه دندان و از دست رفتن دندان طبیعی بالاست. همچنین درد دندانی که دچار عفونت شده است بسیار شدید است و مزاحمی برای زندگی و آسایش بیمار محسوب می شود. درمان و رسیدگی به عفونت دندان باید به طور اورژانسی و بدون فوت وقت انجام شود.
مهمترین نشانه عفونت بعد از کشیدن دندان عقل چیست؟
بالا رفتن درجه حرارت بدن، نشان دهنده مبارزه بدن برای از بین بردن باکتری ها و ویروس ها می باشد. عفونت بعد از کشیدن دندان، سبب بالا رفتن دمای بدن و پیدایش تب می شود. البته این نکته را در نظر داشته باشید که مقداری تب بعد از کشیدن دندان طبیعی می باشد و اگر تب بعد از چند روز کاهش نیافت و به میزان زیادی بالا رفت، باید سریعا به مطب دندانپزشکی مراجعه نمایید.
برای کاهش عفونت دندان بعد از کشیدن چه اقداماتی را باید انجام داد؟
در ابتدا باید به توصیه ها و دستورالعمل های دندانپزشک خود به درستی عمل کنید و توصیه های غذایی را جدی بگیرید. بعد از کشیدن دندان به علائم ایجاد شده بسیار توجه داشته باشید که اگر تب و درد مداوم شما بیش از 3 روز زمان برد و یا خونریزی شدیدی را بعد از 24 ساعت تجربه کردید، سریعا به مطب دندانپزشکی مراجعه نمایید.